Son yıllarda, hem hayvan hakları hem de ekoloji konusunda tüm dünyada belirgin bir hareketlenme var. Doğaya yönelik tahribat ve hayvanların yaşam alanlarının talan edilmesi artık gezegenin geleceğini tehdit eden bir boyuttayken, geç de olsa, insan dışındaki türlerle de duygudaşlık kurmak yaygın bir hal aldı. Ekokritik eleştirel teoride giderek önem kazandı; doğanın ve hayvanların tarafından bakmaya çalışan pek çok kuramsal ve kurmaca yapıt ortaya çıkmaya başladı. 2010’dan bu yana 4 Nisan’da, Türkiye dahil 33 ülkede kutlanan Dünya Sokak Hayvanları günü de, bu yeni şekillenmeye başlayan duyarlılığın bir yansıması.

Bu projeyi geliştiren strayanimalsday.org platformu, dünya çapında 600 milyondan fazla sokak hayvanının zor şartlarda yaşam mücadelesi verdiğine dikkat çekiyor ve 4 Nisan günü herkesi hayvan dostlarımıza şefkat göstermeye, bakımlarını üstlenmeye ve onların hayatına dokunabilmek için eyleme geçmeye davet ediyor. Birçok veteriner kliniği ve sivil toplum kuruluşu da bu kampanyaya destek veriyor.

Sokak hayvanları denince çoğumuzun aklına yalnızca kedi ve köpekler geliyor. Yine son dönemde daha fazla görünürlük kazanan ve hayvanlar üzerindeki her türlü sömürüye karşı çıkan bir politik duruş sergileyen veganizm ise bu tür duygudaşlıkların, tür ayırt etmeksizin, tüm hayvanlara yayılması gerektiğini; et, süt, yumurta endüstrisi gibi, ilaç ve kozmetik endüstrisi gibi pek çok alanda sömürülen hayvanların özgürleştirilmesi gerektiğini savunuyor.

Tüm dünyadaki et tüketimi oranlarının yanı sıra süt, yumurta, peynir gibi gıdaların tüketim miktarını düşününce, bu düşünce ütopik gelebilir. Büyük kârların döndüğü sektörler de şimdilik vegan hareketi çok büyük bir tehdit olarak görmüyor olabilirler. Ancak ister sağlık nedeniyle olsun ister etik gerekçelerle, veganizm tüm dünyada giderek daha çok destekçi kazanıyor.

Önümüzdeki yılların insan türünün geleceği hakkında neler getireceğini göreceğiz; ancak doğayı ve hayvan türlerini bu hızla sömürmeye devam edersek, ortada kimse için yaşanacak bir gezegen kalmayacağı bir gerçek.

1) Hayvanlara Niçin Bakarız?

2) Hayvanların Ne Kadar Zeki Olduğunu

Anlayacak Kadar Zeki miyiz?

3) Hayvanat Bahçeleri ve Doğanın Sonu

4) Başka Kediler

5) Hayvan Yemek

6) Hayvan Hakları ve Veganizm

7) İstanbul'da Kedi

8) Felidae

9) Kediler

10) İnsan Neden Vegan Olur?

11) Vegan Beslenme

12) Hayvan Hakları İnsan Hukuku

13) Etin Cinsel Politikası

14) Vejetaryenliğin Yararları

15) Veganizm: Ahlakı, Siyaseti ve Mücadelesi

16) Hayvan Hakları

17) Doğanın Anatomisi

18) Ekokurgu

19) Bir Hayvanı Sevmekle Başladı Her Şey

20) Hayvanların Tarafı

Derleyen: Abbas Bozkurt

Görseller: Elif Demir (üstte), Mert Tugen (altta)