Sabitfikir
Künye | Yazarlar | Giriş Yap

Eleştiri

Eleştiri

Evim güvenli değil!


Gayet iyi
Toplam oy: 501
Will Heinrich // Çev. Zeynep Enez
Olvido
Kralın Laneti, başka okumalar yapmamıza olanak tanıyan açık bir metin.

Kralın Laneti, Amerikalı yazar Will Heinrich’in ilk romanı. Bu kitapla yazar, PEN/Robert Bingham Fellowship ödülünü kazanmış; aynı zamanda Jaguar kitap'ın "yan markası" olan Olvido Kitap’ın da ilk romanı. Diğer bir deyişle ilkler barındıran bir romanla karşı karşıyayız. 

 

Kitabın başkahramanı Joseph Malderoyce, çocuk yaşlarında ressam olmaya karar verir. Bu amaçla sanat müzesine yaptığı bir gezinti sırasında Hollandalı ressam Piet Mondrian’ın resimleriyle karşılaşır. Mondrian’ın Kırmızı Değirmen tablosu ile onun resim sanatında mükemmelliği yakaladığına kanaat getirerek bu hayalinden vazgeçer. Ardından da aile bireylerini tüberküloz hastalığından tek tek kaybeder. Babasından kalan mirasla, kenti ve avukatlık mesleğini terk edip kırsala yerleşir. "Sıradan gözler için fazla ağır" olan Mondrian tabloları ile artık resim sanatı bitmiştir Joseph için. Tam da tekdüze ve amaçsız bir hayat yaşamaya karar verdiği sırada ilginç bir şey olur. Yağmurlu bir günde kapısının önünde hırpalanmış ve bayılmış bir çocuk  bulur. Çok zeki bir çocuk olan Abel, Joseph’ın amaçsız ve monoton hayatını bir anda değiştirir. Onun en yakın arkadaşı olur.

 

Abel’ın Bettley kasabasına gelişi, Joseph’ın ressam olma amacından vazgeçişiyle birlikte hikayeyi dönüştürecek ilk çatışma anını yaratır. Aynı zamanda metin, okura farklı okumalar yapmaya kayıtsız kalamayacağı diğer anlam odalarının da kapılarını açar bu olayla... Kralın Laneti bir hesaplaşmanın romanı aslında. Joseph Malderoyce ile birlikte kasabanın doktoru Michael Ericsson, Joseph’ın kız arkadaşı Diana, bu hesaplaşmanın diğer tarafları. Bu karakterler bir yandan başkahramanın seçimlerini daha iyi anlamamıza yardımcı olurken, diğer yandan hikayenin ilerleyen bölümlerinde daha görünür bir hal alacak olan kutsal kitap okumalarının da koordinatlarını verir okura. Bununla birlikte metni dönüştüren ve okura her bölümde gördüklerini, işittiklerini yorumlayacağı alanı ise, Bettley kasabasının dışında kalan büyük çam ormanı yaratır. Orman bütün roman boyunca belki de en önemli karakter ya da metafordur. Joseph kasabaya yerleştikten sonra düzenli olarak bu ormanda gezintiye çıkar. konuşur, sesini dinler, ona dokunur. Kentte kaybettiği taze, dinç bir duyguyu ormanın ona sağladığı duygular, düşünceler dünyasının içinde yeniden formüle eder. Sonra bu uzun yürüyüşlere Abel da katılır. Başlangıçta yalnızlığın ayrıcalıklı keşiflerini Abel’la paylaşmak istemez Joseph, ancak ilerleyen zamanda çocuk onun tuhaf bir uzantısı haline gelir. Ormana yeni bir anlam katar.

 

Abel, Joseph’in yanında kalmaya başlar. On üç yaşında bir çocuk olmasına rağmen zekası, bilgiyle olan ilişkisi ve yetişkince tavırları onu, Joseph için bir cazibe unsuru haline getirir. Evet, Joseph zaman zaman ondan oğlum diye bahseder ancak Abel’a asla bir çocuk gibi davranmaz. Bir yetişkinle bir çocuk arasında çizilmesi gereken güvenli alanı yaratamaz. Bundan çekinir. Abel’ın bir çocuk olduğunu kabullenmekten korkar Joseph. Böylelikle Abel, önlenemez bir yıkıcılığın ve küstahlığın sarhoşluğuna kapılır. Artık o hem Joseph’a, hem doktor Ericsson’a ve hem de Diana’ya karşı korkunç eylemleriyle bir manipülatördür Bettley kasabasında. Peki Abel’ı bir çocuk olarak böyle tekinsiz bir deliliğin öznesi haline getiren şey ne? Edebiyatın ve sinemanın, parkta yeşil şortu ve yüzünde çilleriyle neşeli neşeli kum kovasıyla oynarken çocuğu bir anda korkunun/gerilimin odağına koymasına sebep olan şey ya da?

 

Will Heinrich, Kralın Laneti’ni sinematografik bir dille tasarlamış. Onun cümlelerinin arasından sık yeşil çam ormanlarının keskin kokusunu, dalların yüzümüze dalıp geçen sert kabuklarını duyumsarız, bu anlamda yazar sanki kent soylu insanların eksilerek çoğalttıkları büyük yalnızlıklarını doğanın bereketi ve cömertliği ile sağaltmaya çalışır. Bu, romanın okura şifa veren yanı. Diğer yandan zihnimizin içinde duran şeylerin yaratacağı eylemlerin sarsıcı sonuçlarını, bütün metni kuşatan ve ritmini hiç düşürmeyen bir gerilimle aktarır.  Böylelikle Kralın Laneti, kısa sürede etkisi altına alan, heyecan verici bir edebiyat deneyimi olarak karşısına çıkar okurunun.

 


 

 

 

Görsel: Nora Yeksek

 

 

Yorumlar

Yorum Gönder

Yeni yorum gönder

Diğer Eleştiri Yazıları

Modern sanat telakkisinin adeta “dinselleştiği” ve bunun da en önemli etkisini mimarlık alanında gösterdiği bir bağlamda yaşadı Turgut Cansever. Türkiye ekseninde bir yanda pozitivist bir dünya görüşünün diğer yanda da seküler mistik ve “yaratıcı insan” düşüncesinin egemen olduğu, “bilim”in dogmatikleştiği bir dönem.

Hayat parantezi 1916’da İstanbul’un Fatih semtinde, Atik Ali Paşa’da açıldı Behçet Necatigil’in. Sonra parantezin içerisine bir başka şehir girdi: Kastamonu. Zeki Ömer Defne’nin zilleri çalarken derslere bir bir girenler arasında o hassas ortaokul öğrencisi de vardı. Evlerden, kırlardan, denizlerden duyulan bu ses zil değil şiirin tınısıydı.

“Sanatçı, gözün göremediğini görendir.”

 

Çağdaş Amerikan edebiyatının en parlak yazarlarından Michael Chabon’un bir söyleşisini hatırlıyorum. Yaratıcı yazma atölyelerinin desteklenmesi gerektiğini söylüyordu: “Tamam, kimse kimseye dâhi olmayı öğretemez kuşkusuz ama yazarken hata yapmamak, yazmak denen şeye ‘okur’ gibi değil de ‘yazar’ gibi bakmak pekâlâ öğrenilebilir.

Nehir söyleşi, ara bir tür. Ne biyografi ne de otobiyografi. Otobiyografi değil çünkü hayatınızı nasıl anlatacağınızı söyleşiyi yapan kişinin soruları belirliyor. O çerçeveyi siz çizemiyorsunuz ve birkaç soruyla hiç istemediğiniz günlere veya olaylara geri dönmeniz mümkün.

Kulis

Bir Rüya Gibi Dağılacak Olan Hokkabazlar Dünyasında Yaşıyoruz

ŞahaneBirKitap

Kaan Burak Şen, yavaştan genç yazar olarak anılmanın sonuna doğru geliyor; Mutlu Kemikler üçüncü kitabı… Kafası bir hayli tuhaf. Şimdilerde bir roman yazdığı da söyleniyor, fakat öncesinde belirtmekte fayda var: Mutlu Kemikler öykü derlemesi henüz çıktı, pek başka bir kitaba benzetilecek bir havası da yok bu kitabın.

Editörden

Tıp ve edebiyat ilişkisi, tıbbın insanla olan ilişkisi gibi tarih boyunca şekil değiştirmiş, her dönem yeni yaklaşımlarla genişlemiştir. Tıbbın tarihi, insan acılarının da tarihidir aslında. Edebiyatın içinde kapladığı yer, diğer bilim dallarından hep daha büyük olmuştur tıbbın.