Sabitfikir
Künye | Yazarlar | Giriş Yap

Ey okur, geldiysen üç kere vur!

Genç ve hevesli bir edebiyat gazetecisiydim bir zamanlar. Edebiyat söyleşilerinin yeri ayrıydı benim için. Okuduğum metnin yazarıyla bir araya gelmek, aklıma takılanları sormak, bir iki saat de olsa edebiyatın derinliklerine dalmak bir yana, içimdeki magazin kuşunu da beslerdi bu söyleşiler. Bir yazarla yüz yüze görüşmek, halini hareketlerini, oturup kalkmasını tartmak, gündelik hayat içinde aldığı tavrı izlemek de vardı çünkü işin içinde. Yazarları ikiye ayırıyordum; konuşmak için yazanlar ve konuşamadığı ya da konuşmayı tercih etmediği için yazanlar. Çok karakteristik bir farklılıktı bu. Bazı yazarlar metne sığmıyor, hikayelerden taşıyordu, bazıları ise hayatla kurduğu tüm ilişkiyi sanki yazının, dilin evreninde var ediyordu. Bu farklılıkları izlemek ve konuşma dilini yazı diline çevirmek, yaptığım işin en eğlenceli kısmıydı bence... Zamanla edebiyat söyleşileriyle aram açılmaya başladı ama, gün geçtikçe metinle kurduğum ilişkinin içine yazarın girmesini istemediğimi fark ettim. Ve yavaş yavaş söyleşi yapmaktan vazgeçtim. Kısacası meydanı artık benden daha genç ve hevesli olan meslektaşlarıma terk etmiştim!

 

Gelgelelim zaman hızla değişti, internet ortamı yazarla karşılaşma biçiminlerini etkiledi. Bu anlamda gücü söyleşilerin elinden aldı. Daha doğrusu söyleşi yapan gazetecinin elini bir parça zayıflattı. Bunu bir olumsuzlama olarak dile getirmiyorum elbette. İnternet ortamı kaotik olduğu kadar zenginleştirici de. Ve metnini okurla buluşturmak isteyen yazarları daha görünür kılıyor mucizevi biçimde. Bunun yeni bir örneği, "Yazarından Dinle" projesi ("Kitapları yazarlarından dinleyin", SabitFikir). Söz konusu sitede yazarlar kısa videolarla kendilerinden ve metinlerini yazarken neler düşünüp neler hissettiklerinden söz ediyorlar. Kısacası bir metinle, bir yazarla tanışmak için birilerinin değer bulup onu yazmasını, söyleşi yapmasını beklememiz gerekmiyor.

 

İçinizden "Ama," dediğinizi duyar gibiyim. Evet, edebiyatımızın üzerine gölgesini düşüren kurumsallaşma süreci, piyasanın etkisiyle iyice bozuma uğramış, derken internetle birlikte daha da kafa karıştırıcı bir hal almış durumda. Eleştirmenler, edebiyat gazetecileri ortadan kalktıkça yazarla okur arasına giren süreç kısalıyor, piyasanın etkisinden de özgürleşiyormuş duygusu gelip yerleşiyor içimize, ama nitelikli edebiyatı keşfetmek, karmaşanın içinde kendimize göre iyiyi bulup çıkarmak da tam tersine giderek zorlaşıyor. Burada kalemim eleştirinin boşluğunu dile getirmek, eleştirmeni çağırmak istiyor ama biliyorum ki faydasız.

 

Zaman, nitelikli okurun kendi kendisinin eleştirmeni olması gerektiğini söylüyor artık bize. Piyasanın sürekli tekrarlayıp durduğu dil oyunlarına düşmemek, uyanık olmak, eleştirel bakışı geliştirmek elzem. Yoksa hayatımızı değiştirecek metinler karanlıkta bizi beklerken, boşlukta gezip duran kısa tanıtımlar, videolar, hatta teaserlar arasında kaybolmaya devam edeceğiz. Etmeyelim. 

 


 

* Görsel: Mert Tugen

 

 

Yorumlar

Yorum Gönder


Yayınevlerine neden nitelikli dosya gönderilmiyor? Genç yazar adayları neden nitelikli metin üretemiyorlar? Okuyucun burada ey yazar sen neredesin?


maalesef hayatımızı değiştirecek metinler karanlıkta bizi beklemiyor. piyasa şartları yüzünden hakkı yenen, nitelikli kitabı basılamayan o müphem yazar bir efsaneden ibaret. hiç de öyle romanınını yayımlatmak için yayınevi yayınevi dolaşan çaresiz bir oğuz atay yok bugün. keşke olsa. ama yok.

Yeni yorum gönder

Diğer Yazıları

Tıp ve edebiyat ilişkisi, tıbbın insanla olan ilişkisi gibi tarih boyunca şekil değiştirmiş, her dönem yeni yaklaşımlarla genişlemiştir. Tıbbın tarihi, insan acılarının da tarihidir aslında. Edebiyatın içinde kapladığı yer, diğer bilim dallarından hep daha büyük olmuştur tıbbın.

Roman türü denilince aklıma hemen Lukacs’ın ünlü sözü geliyor: “Roman, tanrının bırakıp gittiği bir dünyanın destanıdır.” İlk büyük roman diyebileceğimiz Don Kişot da aslında Tanrı’nın olmadığı bir dünyanın romanıydı. Roman 18 ve 19. yüzyıllarda siyasi politik bir etki alanına sahipti. Bana kalsa siyasi politik etki alanından hiç vazgeçmedi roman.

Edebiyat en basit tanımıyla malzemesi insan olan bir sanattır. Çünkü insanı anlatmada aracısızdır edebiyat. Tarihin insanı anlattığı söylense de, bu bana hep kocaman bir yalan gibi gelmiştir. Öyle ya, insanı tarih değil, edebiyat anlatır. Tarih ise insanı anlatmada yine edebiyattan faydalanır. İnsanın kendini bulması için önce araması gerekir sanırım.

Doğu Batı sorunu yalnızca bizim edebiyatımıza özgü bir sorunlar yumağı değildir aslında, Rus edebiyatında da benzer bir tartışma söz konusudur. Bütün bir 19. yüzyıl romanı daha sonra şiddetlenecek bu tartışmanın ilk alevinin yakıldığı metinlerle doludur.

“Ev ki ayrıntıdır. Susmalar, küçük sevinçler, küçük acılar, küçük konuşmalar, küçük yalnızlıklar...Hepsi hepsi.” Tüm dünyayı eve sığdırmaya çalıştığımız şu günlerde İlhan Berk’in evle ilgili metnine bile küçük şeyleri konu etmesi o kadar güzel ki. Siz nasıl düşünürsünüz bilmem ama bana göre de evle ilgili olan her şey “küçük”tür.

Kulis

Bir Rüya Gibi Dağılacak Olan Hokkabazlar Dünyasında Yaşıyoruz

ŞahaneBirKitap

Kaan Burak Şen, yavaştan genç yazar olarak anılmanın sonuna doğru geliyor; Mutlu Kemikler üçüncü kitabı… Kafası bir hayli tuhaf. Şimdilerde bir roman yazdığı da söyleniyor, fakat öncesinde belirtmekte fayda var: Mutlu Kemikler öykü derlemesi henüz çıktı, pek başka bir kitaba benzetilecek bir havası da yok bu kitabın.

Editörden

Tıp ve edebiyat ilişkisi, tıbbın insanla olan ilişkisi gibi tarih boyunca şekil değiştirmiş, her dönem yeni yaklaşımlarla genişlemiştir. Tıbbın tarihi, insan acılarının da tarihidir aslında. Edebiyatın içinde kapladığı yer, diğer bilim dallarından hep daha büyük olmuştur tıbbın.