CEMAL KARANLIK

Yani sevgili okurlar, iyi bir kitapla, gerçekten iyi bir kitapla karşılaşmak ne kadar mutluluk verici oluyor. Önceki akşam, kitapçıda oyalanırken Yitik Ülke Yayınları’nın birkaç yeni kitabını gördüm. Pek severim Yitik Ülke Yayınları’nın kapaklarını.

Yayınevi, dergilerde zaman zaman görüp beğenerek okuduğum Sine Ergün’ün öykülerini basmış. Hemen alıp çantama koydum, evde, tarçınlı çay eşliğinde saatlerce dönüp dönüp okudum öyküleri. Nadir’le buluşunca da sözünü etmemek olmazdı elbette:

“Nadirciğim, Sine Ergün’ün öykülerini okudum dün gece, çok beğendim, senin de hemen okumanı tavsiye ederim kardeşim.”

“Abi kolay, okuruz.”

“Kolay değil. Bak, elbette bugün artık yapıta sınır, tanım koyamıyoruz, bu nedenle benim yargılarım da elbette hep öznel. Arada söyleyeyim, bir eleştirmen olmadığımı sık sık vurgulamama karşın kimi zaman yazdıklarım birer kitap eleştirisi gibi algılanıyor, hatta alınganlıklar oluyor. Bu doğru değil. Neyse. Evet, sınır koyamıyoruz. Ama bugün iyi, nitelikli edebiyattan söz ettiğimiz zaman bu pek de öyle kolay okunacak bir şey değildir. Böyle bir edebiyatın, okuruna verdiği mutluluk bile acıyla gölgelenmiştir. Ergün’ün öyküleri böyle. Ergün, yaşamda yer etmiş, bir an için bize çözümü mümkünsüz gibi görünen acıyı yazıyor. Ama şairanelikle, duygu bulamacıyla değil. Edebiyat yaparak değil. Galiba yazdığı öykülerden bize ulaşan gerçeklik duygusu da bu nedenle bu kadar güçlü. Yazarlarımızın yüzde doksanı sık sık söylediği için, ağızlarda sakız olduğu için inandırıcılığını yitirmiş, benim artık sevmediğim bir klişe var: Söyleyecek sözü olmak. Ne yazık ki Ergün için bu doğru; söyleyecek sözü olan, bu tanımı gerçekten hak eden bir yazar o. Anlatımı da öyle.”

“Anlatımı derken abi? Pardon, çaylarımızı alalım bu arada.”

“Ergün dili iyi kullanıyor. Alabildiğine sade ve ekonomik. Öykülerde hiçbir fazlalık yok. Böyle olunca dil zaten kendiliğinden kendi güzelliğini de yaratıyor. Bak ne diyeceğim, bir yazar, özellikle genç bir yazar, ‘büyük yapıta’, ‘büyük edebiyat’a özenmemelidir. Öykünme, edebiyatı öldürür. Yazarın kendi adı çevresinde bir efsane yaratmaya kalkışması, romanı ya da öyküyü bir gösteriye dönüştürmeye çabalaması iyi sonuç vermez, vermiyor. Bunu sakın cesaretle, özgüvenle karıştırma Nadirciğim. Yapıt, ne yaparsan yap, yazar kadardır. Bütün mesele bu, bana göre. Ergün bu hataya düşmeyen nadir yazarlardan. Şu yalın, güzel paragrafına bakar mısın:

… Sonra yüzüme baktı, güneşin üstünden bulut geçiyor olacak ki yüzü karardı. O an gözünde hiç görmediğim bir şey gördüm, hep orada mıydı, bilmiyordum. Yine sevecen, hayat dolu bakıyordu, ama o bakışın arkasında, biraz geride başka bir göz vardı, bir şey anlatmaya çalışıyordu, anlamıyordum, onun da bildiğini sanmıyordum.

Bulut geçti, göz kayboldu.

Bu izlenimler, Nadirciğim, tamamen öyküye özgü bir anlatım zenginliği ile aktarılıyor. Bu da yalınlığın zenginliği, onun şiiridir. Fakat kanımca Sine Ergün’ün, öyküleri yayınlamadan önce bir kez daha gözden geçirmesi iyi olur. Örneğin ilk paragraftaki ‘olacak’ın ‘olacaktı’ olması sanki daha uygun olurdu.”