Sabitfikir
Künye | Yazarlar | Giriş Yap

   

Şahane Bir Kitap


Şahane Bir Kitap

Sefil Amerikan Tanrılarının son savaşı




Toplam oy: 1032
Neil Gaiman
İthaki Yayınları

Mark Twain, Amerika edebiyatının tartışmasız gelmiş geçmiş en büyük yazarı. Onun tartışmasız olarak kabul edilen büyüklüğünün temelinde ise ne Huckleberry Finn ne de bugün ilk akla gelen diğer kitapları vardır ama. O, bundan tam 144 yıl önce Calaveras Köyünde Zıplayan Kurbağa Kutlaması adını verdiği bir hikaye yazarak ismini ölümsüzlüğe taşımıştı. Çünkü bu hikaye, o güne kadar yazılmış ilk komik hikayedir ve en mühimi de Amerikan İngilizcesiyle, Amerikalıların konuşma diliyle yazılmış ilk edebi eserdir. Bir başka deyişle günümüze taşınan Amerikan ruhu, ilk onun kaleminde can bulmuş, varlığı edebi düzlemde takdis edilmiştir... Amerikan ruhu çok tartışmalı bir kavram tabii, ama Mark Twain’den beri kimse onun varlığından şüphe etmiyor. İşte Neil Gaiman’ın bu ruhu fantastik düzlemde didik didik eden romanı “Amerikan Tanrıları” da, belki her şeyden önce Twain’den gelen bu varoluş düşüncesinin tam içine oturuyor. Yoksa niye tek bir romanla o kadar ödül (Hugo, Nebula, Locus, Bram Stoker ve diğerleri…) alsın?

 

“Amerikan Tanrıları”nın kahramanı, Gaiman’ın pek çok romanında da tercih ettiği türden, sıradan bir adam: Gölge. Gasp ve darptan üç yıl hapiste yatmış, eski hayatına ve çok sevdiği karısına dönmekten başka bir hayali olmayan bir adam. Ama kaderin ona biçtiği rol hayal ettiğinden çok ama çok farklı. Hapisten çıktığında ne geri döneceği bir eş ne de sakin bir hayat bekliyor onu. Karısı, bir trafik kazasında ölüyor ve Amerika’nın eski Tanrılarıyla yeni Tanrıları arasında çıkan bir savaşın tam ortasında kalıyor Gölge.

 

Gölgeden yaşama geçmek mi, geçmemek mi…

 

Gölge adı, bir türlü ölümü kabul edemeyen karısının da dediği gibi, ölü olmayan ama yaşadığından da pek emin olmayan bir adama yakışan bir ad. Aslında hikaye onun yaşamla, gerçek yaşamla, yaşayan ölü olarak var olmak arasında yapacağı seçime odaklı. Gölge “birisi” olabilecek mi? Bu yönüyle Gölge biraz da Amerikan halkını temsil ediyor. Gölge solup gidecek mi, yoksa renkli, canlı bir hale mi bürünecek? Tanrılar ise işte bu yüzden önemli. Yaşayan ölülerin unutmaya yüz tuttuğu bir tanrı olmak başka, canlı, yaşam dolu insanların inançla var ettiği, adına törenler düzenleyip adaklar adadığı bir tanrı olmak başka ne de olsa… 

 

Bu bağlamda Amerikan Tanrıları perişan tabii. Onlar, onları var eden insanlardan ayrı bir kaderi paylaşmıyorlar. Artık, inanılmadıkları, sevilmedikleri hatta unutuldukları için, kıt kanaat gelirlerle, ölü yıkayıcılık, dolandırıcılık, taksi şöförlüğü gibi yarı zamanlı kötü işlerde çalışarak, daha fenası işsiz güçsüz dolaşarak, ucuz ve kötü yemeklerle beslenerek ömür tüketiyorlar. Amerikan’ın esas sahiplerinin, yerlilerinin Tanrılarının da durumu felaket tabi ama, bir zamanlar göç dalgasıyla, İngiltere’den, İrlanda’dan, Hindistan’dan, Afrika’dan, Hindistan’tan ve Çin’den gelen Tanrıların da artık onlardan farkı yok. 

 

Ama ortada, sahneyi iyiden iyiye almış durumdaki yeni Tanrılar var bir de. Televizyon Tanrıları, İnternet, kredi kartı, otoyol Tanrıları… İnsanlar artık onlara tapıyorlar, en çok onlara kurban veriyorlar. Mesela televizyon Tanrısı, huzurlarını, akıllarını ve en çok da zamanlarını alıyor insanların. Otoyol tanrısını ise söylemeye hiç gerek yok… Hal böyleyken eski Tanrıların en büyüklerinden biri kendisini Gölge’ye Bay Çarşamba olarak tanıtan Odin, tüm eski Tanrıları bir araya getirip, yenilere karşı büyük bir savaş hazırlığına girişiyor. Bay Çarşamba’nın yanında ise Gölge var, başlangıçta bu yardımcının neden Gölge olduğunu bilmiyoruz ama hikaye boyunca yavaş yavaş anlıyoruz. Savaşın arifesinde büyük bir takip başlıyor, bu takipten de nasibini, gerek gerçekliği iyiden iyiye karmaşıklaşmış gerçek hayatta, gerek rüyalarında, en çok Gölge alıyor.     

 

Neil Gaiman, son dönemlerin sevilen, parlak fantastik kalemi. “Amerikan Tanrıları” ise onun en dikkat çeken, sevilen çalışması. Hikaye, diliyle, kurgusuyla ve hatta hemen tüm karakterleriyle, kimi zaman itici gelecek derecede fazla Amerikan olmayı başarmış diyebilirim… İçinde büyücüler, cinler, periler cirit atmasa da, fantastiği gerçekle düş arasındaki o ince çizgide verme tekniği, etkileyici. Amerikan tarzını etkili bir şekilde Amerikan tarzında eleştirmesi ise dikkat çekici. Hoş, bütün bunlar olmasa bile tanrıların savaşını kim okumak istemez ki…   

 

Okura son bir not: Evet, Gaiman’ın dili diğer romanlarında ve Amerikan Tanrıları’nda da görüleceği gibi edebi açıdan zengin sayılmaz. Ancak romanın Türkçe çevirisinde özellikle rüyaların anlatıldığı bölümlerde biraz daha özeni hak ediyormuş gibi geldi bana. 

 

 

Yorumlar

Yorum Gönder


"edebiyat" tan beklentiniz ağdalı bir dilse gerçekten çok yanlış bir kişinin çok yanlış bir kitabını okumuş ve bir o kadar yanlış ve yanlış yönlendirici bir eleştri kaleme almışsınız. kişisel görüşüm Gaiman'ın yaşayan (ve bir çok hikayesi ile) son dönemin en iyi yazarlarından biri olduğu yönünde. hikayeyi dokuma tarzı ve içeriğindeki yoğunluk (buradan kastım hem görsel olarak hafızanızda yarattığı resim, sanırım bunda çizgiroman kökenli olmasının payı büyüktür, hem de verdiği detaylar, mitoloji, tarih, bilim ve güncel hayatın ustaca birleştirilmesi) kesinlikle takdire şayan. bir gaiman hikayesini okuyupta dağarcığına sadece o hikayeyi değil, onu destekleyen onlarca gerçek, hikaye ve miti katmayan kişi zaten ha Gaiman okumuş, ha TV rehberi..

45%
55%

Gaiman popüler bir yazar olabilir, ama amazon sitesine de bakarsanız, iyi bir edebiyatçı olmadığı yorumlarını görürsünüz. Tasvirleri kötü, dili katır kuturdur. Her "çevirisinin" sorunlu olması tesadüf olamaz, değil mi? Hikayeciliğine gelince, şimdiye kadar karakterleriyle kendimi özdeşleştirdiğim kitabını okumadım. Karakter yaratımı ve öykücülüğü zayıftır. İğrenti yaratan ve cinsellik içeren ögeleri yersiz kullanır. Networking kabiliyetiyle popüler olmuş bir yazardır. Keşke çizgi roman alanından hiç çıkmasaydı da, edebiyatı rahat bıraksaydı.

44%
56%

Neil Gaiman'ın çeşitli eserlerini Türkçe ve İngilizce okumuş gibi olarak, dili hakkındaki yorumlara katılabilir miyim bilmiyorum. Keşke yazı biraz daha uzun olsa ve iddia edilenler irdelenseymiş.

37%
63%

Gozunuzden kacmis sanirim, Oliver Twist'i Charles Dickens yazmıştı.

52%
48%

yapmayın bu adam hugo, bram stoker, nebula, newbery öldüllerini bir kaç defa almış biri.

62%
38%

Bu kişinin Mark Twain olduğu zaten yazının başında verilmiş... Ben kitabı okuyan biri olarak eleştirmene hak veriyorum, hele ki Türkçe çevirisi, kim ona edebi diyebilir, bilemiyorum

57%
43%

Neil Geiman Amerikan İngilizcesi'ni ve konuşma dilini ilk kullanan yazar değildir. Yanılmıyorsam, o kişi Mark Twain'di.

52%
48%

Gaiman'ın dili edebi açıdan zengin sayılmazmış. Peh! Aldığı onca ödülü veren kurumlar da zaten kara kaşına, kara gözüne verdi ödülleri.
Ya bu türün okuyucusu değilsiniz, (eğer böyleyse lütfen bu tür kitaplar hakkında yazmayı bırakın) ya da edebi dil anlayışınız pek gelişmiş değil (eğer böyleyse lütfen kitaplar hakkında yazmayı bırakın).

51%
49%

Yeni yorum gönder

Diğer Şahane Bir Kitap Yazıları

Kaan Burak Şen, yavaştan genç yazar olarak anılmanın sonuna doğru geliyor; Mutlu Kemikler üçüncü kitabı… Kafası bir hayli tuhaf. Şimdilerde bir roman yazdığı da söyleniyor, fakat öncesinde belirtmekte fayda var: Mutlu Kemikler öykü derlemesi henüz çıktı, pek başka bir kitaba benzetilecek bir havası da yok bu kitabın.

Yazının başlığı da methiye cephesini epeyce açığa çıkarıyor ama en sonda ulaşmam gereken yargıyı en başa taşıyarak atayım ilk adımı: Türkçe yazılan ya da Türkçeye çevrilen kalburüstü bütün tarihî romanları okuduğunu varsayan, kendisi de az çok ilgi görmüş hacimli üç örnekle bu alana katkıda bulunan biri olarak, bugüne dek Moğol Kurdu’ndan daha iyisine rastlamadım.

Ölmek ve gülmek kelimeleri yan yana çok da gelmez. Belki fonetik olarak ya da bir şiirin kafiyesi olduğunda yakalanan uyum kulağa hoş gelse de ölüm ne olursa olsun acı verir insana. Gülecek yanını bulmak zordur ölümün. “Sen adamı öldürürsün” diyerek kahkaha atarken bile güldürmek ve öldürmek aynı cümlede geçti diye kısa süreli bir sarsıntı geçirdiğimiz olur.

Mehmet Akif’in seciyesini en çok şu üç şey inşa etti der Mithat Cemal Kuntay: Kur’anlı ev, pehlivanlı mahalle, müspet ilimli mektep. Bu üç dayanağı anlamak, Türkiye’nin ve şiirin zeminine dair iyi bir fikir verecektir. Akif’te tarih kültürel bir miras değil. O bunu çok erken zamanda anlıyor ve Namık Kemal’in korktuğu varoluş krizinin ortasında kendisini buluyor.

Reenkarnasyon, tarih boyunca birçok coğrafyada bazı farklılaşmalarla olsa da kendisine yer buldu. Dilimize de ruh göçü adıyla aktarılan bu kavram, ruhun bir bedenden diğerine geçerek varlığını sürdürdüğüne dair bir inanç.

Kulis

Bir Rüya Gibi Dağılacak Olan Hokkabazlar Dünyasında Yaşıyoruz

ŞahaneBirKitap

Kaan Burak Şen, yavaştan genç yazar olarak anılmanın sonuna doğru geliyor; Mutlu Kemikler üçüncü kitabı… Kafası bir hayli tuhaf. Şimdilerde bir roman yazdığı da söyleniyor, fakat öncesinde belirtmekte fayda var: Mutlu Kemikler öykü derlemesi henüz çıktı, pek başka bir kitaba benzetilecek bir havası da yok bu kitabın.

Editörden

Tıp ve edebiyat ilişkisi, tıbbın insanla olan ilişkisi gibi tarih boyunca şekil değiştirmiş, her dönem yeni yaklaşımlarla genişlemiştir. Tıbbın tarihi, insan acılarının da tarihidir aslında. Edebiyatın içinde kapladığı yer, diğer bilim dallarından hep daha büyük olmuştur tıbbın.