Zifiri karanlık bir gelecek tasviri, yozlaşma içindeki kaotik şehirler, teknolojinin yetişilemez hızıyla, insan olmaya, hakikate, dünyadaki varoluşumuza dair tüm tanımların sürekli yeni baştan yazıldığı kaygan bir zemin... Richard K. Morgan’ın romanından uyarlanan Netflix dizisi Değiştirilmiş Karbon (Altered Carbon) cyberpunk türüyle birlikte anılan tüm bu özellikleri bünyesinde taşıyan bir bilimkurgu örneği. Devasa bir bütçeyle ve geniş bir tanıtım kampanyasıyla yola çıkan dizi pek çok izleyiciyi tatmin edemese de, uzunca bir süredir uykuda gözüken cyberpunk türünü yeniden gündeme taşımak açısından başarılı oldu.

Değiştirilmiş Karbon'dan bir kare

Değiştirilmiş Karbon’un köklerinden biri elbette 1984 tarihli Ridley Scott filmi Blade Runner'a uzanıyor. Philip K. Dick'in Androidler Elektrikli Koyun Düşler mi? romanından uyarlanan bu efsanevi bilimkurgu, cyberpunk şehrinin görsel olarak tasarlanmasında her zaman bir referans kaynağı oldu. Değiştirilmiş Karbon'un şehri de, Blade Runner'da kurulan çürümüş, çok uluslu şirketler tarafından bir reklam panosuna dönüştürülmüş, insani dokunuştan uzak şehri akla getiriyor hemen.

Blade Runner'dan bir kare

Bilincin başka bir bedene aktarılıp yaşamaya devam ettiği bir gelecekte geçen Değiştirilmiş Karbon, cyberpunk’ın kurucu eserlerinden kabul edilen William Gibson romanı Neuromancer’a da çok şey borçlu elbette. Kendini sibernetik bir ağa bağlayarak her yanı çürümüş sistemden kaçmayı hedefleyen, bu sanal alemin olanaklarıyla düzen dışı bir kimlik yaratan siber korsanlarla bizi tanıştıran Neuromancer, kurumsal olan her şeyi reddeden tavrıyla da punk geleneğinin temsilcisiydi.

Değiştirilmiş Karbon'u beğenseniz de beğenmeseniz de, bedenlerin nerede başlayıp nerede bittiğinin belirsizleştiği, beden dediğimiz şey ile bilinç ve ruh dediğimiz şeyler arasındaki ilişkinin sorgulandığı bu cyberpunk evreninin, yakın geleceğimize dair pek çok tartışmayı alevlendirebileceği kesin.

Cyberpunk türünün şekillenmesinde etkili olan başlıca romanlardan siber alem üzerine kalem oynatan filozoflara uzanan bu kapsamlı okuma listesi de tartışmaya giriş için güzel bir kapı aralıyor.

1. Kont Sıfır

2. Mona Lisa Aşırı Yükleme

3. Androidler Elektrikli Koyun Düşler mi?

4. Siborg Manifestosu

5. Başka yer

6. Bilimkurgu Sinemasında Cyberpunk

7. Sibernetik Yaratıcılık

8. Siber-Marx

9. Kızıl Dünyalar

10. Gökdelen

11. Sibernetik - Dünü Bugünü Yarını

12. Matrix

13. Matrix ve Felsefe

14. Simülakrlar ve Simülasyon