Geçen hafta New York’ta imzalanan anlaşmaya göre ABD, İngiltere, Avustralya veya Kanada’da kayıtlı eserlere Google Books’ta yer verilmesi kararlaştırıldı.

Birçok Avrupa ülkesi Google Books’un Avrupa’nın yayın endüstrisine ket vuracağına ilişkin endişelerini dile getirirken Fransa ve Almanya bu projenin Avrupa’da yürürlükte bulunan yazarların haklarını koruyan yasalara yeteri kadar saygı gösterilmediğini iddia ediyor.

Amerikan Yayıncılar Birliği ve Yazarlar Loncası ile Ekim 2008’de imzalanan bir başka anlaşmaya göre, Google Kitap Hakları Kütüğü oluşturulması için $125 milyonu gözden çıkardı. Kütüğe yazarların ve yayıncıların kayıt yaptırabileceği ve kitap satışları veya kurumsal aboneliklerden pay alabilecekleri bildiriliyor.

Bu anlaşmayla birlikte ABD’de bugüne kadar hiç yayınlanmamış eserler de dâhil olmak üzere bütün eserlerin eser sahiplerinin itirazı olmadıkça Google Books’ta yer alması mümkün olacak.

Amerikan Adalet Bakanlığı, milyonlarca esere yeniden hayat verecek ve okurla buluşturacak olan Google Books’un potansiyel gücünü tanımakla birlikte varılan anlaşmayı telif hakları ve anti-tröst yasasının ihlal edilmiş olabileceği gerekçesiyle incelemeye aldı.

Google’a karşı çıkanlar ise Open Book Alliance (Açık Kitap İttifakı) adı altında birleşerek son gelişmelerin “el çabukluğu” olduğu eleştirisinde bulundular.

Open Book Alliance Eş Başkanı Peter Brantley "Esasen bu anlaşma Google ve ortaklarının özel ticari çıkarlarına hizmet üzere tasarlanmış. Teklif edilen değişikliklerin hiçbiri Adalet Bakanlığı’nın ve diğer eleştirmenlerin dile getirdiği ve kamu yararını etkileyen kaygıları giderecek nitelikte değil” dedi.

Baskısı tükenmiş ya da yazarının kim olduğu belli olmayan “sahipsiz eserler” tartışmaların merkezinde yer alıyor.
Cuma günü varılan anlaşmada bu tür eserlerin satışından elde edilecek gelirin telif hakkı sahibinin bir gün ortaya çıkma ihtimali nedeniyle on yıl süreyle bekletilmesi daha sonra ise miktarın ABD, Kanada, Avusturya ve İngiltere’deki hayır kurumlarına bağışlanması kararlaştırıldı.

Kazancın bir kısmının Google tarafından telif hakkı sahiplerinin aranması için kullanılmasına izin verildi.
Anlaşmayla Google kitap kayıtlarını bireysel online abonelere satma, çıktı hizmetlerinde kullanabilecek.

Anlaşmaya tepki gösteren Avrupa Yayıncılar Federasyonu (FEP) “Tarafların Avrupalı yayıncıların endişelerini göz önünde bulundurarak bir takım adımlar atmaları olumlu bir davranış” şeklinde bir açıklamada bulundu ancak niyetlerinin son bir yorumda bulunmadan önce anlaşmanın ayrıntılarını incelemek olduğunu kaydetti.

FEP Europeana’nın yanı sıra Almanya’daki “Libreka!” ve Fransa’daki “Gallica2” gibi girişimlere de destek veriyor.