Edebiyatta cinsiyet eşitliği konusunda çalışmaları ile tanınan ABD'li kuruluş Vida yeni bir araştırmayla dikkat çekiyor. Daha önce edebiyat dergilerindeki erkek-kadın yazar oranları arasındaki eşitsizliğe dikkat çeken araştırmasıyla (okumak için tıklayınız) konuşulan kurumun yeni çalışmasının odağı ise edebiyat ödülleri. 

Romancı Nicola Griffith çalışma kapsamında; Pulitzer, Man Booker, National Book Award, the National Book Critics’ Circle Award, Hugo Award ve Newbery Medal Ödülleri'nin son 15 yılda ödüllendirdiği yazarları ve kitapları inceledi. Çıkan sonuçlara göre kadınlar yalnızca erkeklere kıyasla daha az ödüllendirilmekle kalmıyor, kadınları anlatan kitaplar da ödüllerde eşitsizliğe maruz kalıyor. Araştırmaya göre kadınlar tarafından kadın karakterlerin yazıldığı romanların ödül alma şansı erkeklerin erkekleri anlattığı romanlara göre çok düşük. 

Griffith'in araştırmasından çıkan sonuçlara göre, örneğin Man Booker Ödülü, 2000-2014 yılları arasında "erkek yazarlar tarafından erkek dünyasını anlatan" 9 kurmaca yapıta verilmiş. Oysa "kadın yazarlar tarafından kadın dünyasını anlatan" sadece 2 yapıt ödüllendirilmiş. Ancak kadınların erkekleri anlattığı 3 yapıt da ödüle değer bulunmuş.

Pulitzer Ödülü'nü ise 2000-2015 yılları arasında kadınları konu alan ve kadınlar tarafından yazılan hiçbir kitap alamamış. Kadınların kadınlarla erkekleri anlattığı 3, kadınların sadece erkekleri anlattığı 3 kitap ödüle layık görülürken, erkekler tarafından erkeklerin anlatıldığı 8 kitap Pulitzer sahibi olmuş. Diğer ödüller için de durum benzer şekilde.

Araştırmayı Flavorwire'de değerlendiren Sarah Seltzer sonuçların feminist edebiyat eleştirisinin uzun süredir şikayetçi olduğu konulardan birine işaret ettiğini söylüyor. Buna göre kadınları anlatan tüm yapıtlar sadece kadınları ilgilendiren özel bir tür olarak görülüyor. Oysa erkekleri ilgilendiren kitaplar evrensel olarak her tür okur tipinin ilgisine sunuluyor. 

Türkiye'de ise durum tam tersi gibi duruyor. Eren Aysan, Hande Gündüz, Gaye Boralıoğlu, Şebnem İşigüzel, Menekşe Toprak ve Latife Tekin... Bu yıl hemen tüm edebiyat ödülleri kadın yazarların oldu.

>>> Bastırıldığı yerden...

Kaynak: Flavorwire

Görsel: Nihan Sarı

EB