İşten eve, evden işe; işten okula, okuldan işe; hayat hızla akıp giderken, bırakın geçen seneyi, dün yaptıklarımızı dahi unutuyoruz. Sevgililerimizin ve arkadaşlarımızın doğum günlerini atlıyor, özel günleri kutlamadan geçiyoruz. Tablo böyleyken, sevdiğimiz bir romancının doğduğu günü hatırlamamız ya da ünlü bir şairin öldüğü günü bilmemiz elbette mucize olurdu. Bu yüzden biz de hafızamızı tazelemek için "Tarihte bu hafta"yı yayınlamaya karar verdik. Bakalım tarihte bu hafta Türkiye'de ve dünyada edebiyat dünyasını etkileyen hangi gelişmeler yaşandı:

2 Aralık

Yahya Kemal Beyatlı (1884) ve Yunan yazar Nikos Kazancakis (1885) doğdu. Fransız romancı Marquis de Sade (1814), Namık Kemal (1888) ve Fransız yazar Romain Gary (1980) hayatını kaybetti.

1928 - Celal Sahir Bey'in (Erozan) hazırladığı "İmla Lügatı" yayımlandı.
1940 - Kağıt sıkıntısı nedeniyle gazetelerin sayfa sayısı kısıtlandı.

 

3 Aralık

Polonya asıllı İngiliz yazar Joseph Conrad (1857) ve Bulgar yazar Stoyan Zagorçinov (1889) doğdu. İskoç yazar Robert Louis Stevenson (1894), Macar şair Atilla József (1937) ve gazeteci yazar Burhan Arpad (1994) yaşamını yitirdi.

1945 - İstanbul'daki Tan Matbaası uğradığı saldırının ardından yıkıldı.
1971 - Prof.Dr. Mümtaz Soysal 6 yıl 8 ay hapse mahkûm edildi.
1979 - Fedai Dergisi sahibi, yazar Kemal Fedai Coşkuner İzmir'de öldürüldü.
1988- Türk PEN Başkanı yazar Yaşar Kemal, "İnsanlık suçu olan şu işkence suçundan, şu utançtan ulusumuzu arıtalım. Bizim ulusumuz, böyle utançlara layık bir ulus değildir" ifadelerini kullandığı bir mektup yazdı.
1989 - Tomris Uyar, Pınar Kür, Nezihe Meriç, Füsun Akatlı ve Ahmet Cemal Türkiye Yazarlar Sendikası'ndan istifa ettiler. Gerekçe olarak sendikanın olağanüstü genel kurulunda Aziz Nesin'in Tomris Uyar'a hakaret etmesini gösterdiler.

4 Aralık

Şair Rainer Maria Rilke (1875) ve İngiliz yazar Samuel Butler (1895) doğdu. İranlı matematikçi, astronom, şair ve filozof Ömer Hayyam (1131), İskoçyalı şair Alexander Hume (1609), Fransız yazar Edmond Rostand (1918), Alman filozof Hannah Arendt (1975), gazeteci yazar Doğan Avcıoğlu (1983) hayatını kaybetti.

1791 - Dünyanın ilk pazar günü gazetesi The Observer'ın ilk sayısı yayımlandı.
1881 - Los Angeles Times'ın ilk sayısı yayımlandı.

5 Aralık

Fransız yazar Alexandre Dumas (1870) père, hayatını kaybetti.

1986 - Pınar Kür'ün "Bitmeyen Aşk" adlı romanı "müstehcenlik" gerekçesiyle toplatıldı.

 

6 Aralık

İngiliz okültist ve yazar Dion Fortune (1890) ve Avusturyalı yazar Peter Handke (1942) doğdu. Yazar ve gazeteci Adnan Veli Kanık (1972) ve Rus yazar ve eleştirmen Viktor Şklovskiy (1984) yaşamını yitirdi.

1768 - Encyclopedia Britannica'nın ilk baskısı yapıldı.
1877 - Washington Post gazetesinin ilk sayısı yayımlandı.

7 Aralık

Fransız yazar Mathias Villiers de l'Isle-Adam (1838), Bulgar şair Nikola Vaptsarov (1909) ve ABD'li dil bilimci, siyasetçi ve yazar Naom Chomsky (1928) doğdu. Cicero, Romalı politikacı ve yazar Cicero (MÖ 43), roman, öykü ve oyun yazarı Reşat Nuri Güntekin (1956), ABD'li Pulitzer ödüllü oyun yazarı Thornton Wilder (1975) ve İngiliz akademist, şair, ve romancı Robert Graves (1985) hayatını kaybetti.

1944 - Reşat Ekrem Koçu’nun İstanbul Ansiklopedisi'nin ilk fasikülü çıktı.
1971 - Profesör Mümtaz Soysal ile yazar Sevgi Soysal Mamak Askeri Cezaevi'nde evlendi.
1979 - Yazar Cavit Orhan Tütengil öldürüldü.

8 Aralık

Romalı şair Quintus Horatius Flaccus (MÖ 65), Alman yazar Joachim Fest (1926), ABD'li şarkıcı, söz yazarı, besteci ve şair Jim Morrison (1943) ve İngiliz yazar Louis de Berniéres (1954) doğdu.

1942 - Vatan gazetesi, Hitler ve Mihver devletleri aleyhtarı yazılar nedeniyle kapatıldı.
1973 - Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk yazar Çetin Altan'ın cezasını affetti. Ancak Altan'ın 2 yıllık cezası af kapsamı dışında kaldı.
1985 - Adam Sanat dergisi yayımlanmaya başladı.

GG