Ölümcül bir duyguyu akla uygun hale getirip vahşete estetik, tereddüde saldırgan canlılar yakıştırmak ve zaaflara profesyonellik katmak uzun zamandır kapitalizmin tekelinde. Seri katillerin seri üretimini düşünelim mesela. Kelimeler bile belirleyici: Doğan insana 'bebek', ölen insana 'ceset' diyoruz; anlamı ayırırsak hangi sözcük daha sevimli? Doğan insana 'ceset', ölen insana 'bebek' diyebilen bir nesil yetişebilir mi; o kadar barışık olabilir miyiz acaba varoluşla?

Stephen King, yazdığı roman bitmeden romanın film haklarını satmayı düşünebilen güzel insanlardan.

Endişelerimizi başkalarının yönetimine teslim etmemiz korkularımızın, gerilimlerin, her şeyden önce ilkel benliğimizin toplumsal hayatla çatışmasını arttırmıyor mu sanki; sistemin izin verdiği kadar muhalif olmak ve sistemi yine sistemin içinden sisteme uyumlu biçimde eleştirmek, eleştiriyi sistemin koyduğu kurallara riayet ederek yapmak  ne kadar inandırıcı acaba? Talihsiz nesillerle tarihsiz nesilleri birbirine karıştırmamak lazım; nedensiz nesillerle bedelsiz nesilleri karşılaştırmamak lazım; dayatılan politikaları içselleştirirsek savunduğumuz politikaların kayboluşuna göz yumacağımızı görmemiz lazım; kurumsallaşmanın kavurucu sıcağında her alın teri buharlaşır gider. Benzin istasyonları, garajlar, marketler, AVM’ler, ‘halka açık’ plajlar gibi insanı insana köle eden tuhaflıklarla uzadıkça uzayan liste bize korkuyu öğretir; birileri bu korkuyu körükler, birileri bu korkudan beslenir, birileri bu korkudan rant sağlar, birileri bu korkunun ekmeğini yer. Birinin korkması diğerinin korkularını ortadan kaldırıyorsa, ‘biz bu kasabada yabancıları sevmeyiz’ sözü ‘biz bu kasabada yabancıları çok severiz, maksat turizm’e dönüştürülüyorsa şüphesiz kapitalizm zil takar oynar, bize de çalgı çengi grubunda üç kuruşa taksim geçmek düşer. ‘İşin kuralı bu’ ile ‘İşin kurumu bu’yu aynı cümlede kullanmak sözcük oyunu sayılmamalı.

İnsan neden korkar; yanıtı basit aslında: Düzenini bozan, karşılaşmadığı-karşılaşmak istemediği, uzak durmaya çalıştığı, ötekileştirdiği, hatta dışladığı, bastırdığı şeyleri ortaya çıkarabilecek, hatalarını deşifre edecek, çıkarları doğrultusunda konumunu korumak için savunduğu abuk subukları alaşağı etmeye yeltenen ne varsa, toptan hepsinden korkar insan. Kendisiyle yüzleşmekten korkar insan. Doğayı bozduğu için doğadan gelen, yalnızlık içinde bocaladığı için evrenden gelen, zayıflığını kapatmaya çalıştığı için ruhundan gelen, canlıya yaptığı zulmü örtbas etmek, kaba bir özrün arkasına sığınmak için yarattığı dinden gelen, şizofreniyi akılcılaştırmak için ödüllendirdiği kutsallıktan gelen, hükmünü geçiremediği için öfkeyle mecburen saygı duyduğu başkaları’ndan gelen her şeyden usulünce korkar insan. Bu korkularını da mantıklı bulur utanmadan. Utanmak bile var olmaya aykırıdır oysa. İnsandan öte utanan varlık yoktur.

Örneğin Stephen King diye bir adam var; yıllarca bu irili ufaklı oyunlardan kendine, beslenebileceği bir sofra kurmuş. Amerika’nın korkularından, Amerika’nın tarihsel travmalarından hareket ederek yapay bir ‘korku tüneli’ inşaatını rüya gibi (!) bir lunaparkın orta yerine oturtmuş. Olup bitenin parçası olmazsanız olup bitenin sorumlusu olursunuz çünkü. Hatırlayınız, sıradan bir banka soygunu filminde bile çete içinde bir zayıf halka ifşa edilir; zayıflığı duygusallığından kaynaklanır, insanlığını kaybetmemiştir güya. Biz de yeriz bunu. Suçlarını bağışlarız hemen. Bankayı soydu ama, mecburdu deriz. Neden? Hepimiz banka soyup zengin olmak ve buna bir kılıf uydurmak isteriz de ondan.

Stephen King, Amerika’nın korkularından, Amerika’nın tarihsel travmalarından hareket ederek yapay bir ‘korku tüneli’ inşaatını rüya gibi (!) bir lunaparkın orta yerine oturtmuş.

Stephen King’in ofis yazarlığı dedikodusu yıllardır süregelir; bir yazar kadrosu olduğu, onlara bir konu tahsis edip parça parça yazdırdığı, finalde de oturup bu kadronun yazdıklarından kolaj yaptığı vs.

Bir yazarı aşağılık hale getiren şudur: “Şimdi ne yazarsam satar / Hangi meselelere değinmeyi atladım, o konuda da sözüm olsun”. Bunları planlayıp yazan yazar, edebiyatçı değildir. Kapitalizmin veresiye defterini tutan köpektir.

Stephen King, yazdığı roman bitmeden romanın film haklarını satmayı düşünebilen güzel insanlardan. Ancak benim gibilerin bu güzelliklerle geçireceği vakti yok ne yazık ki. Yapay çiçek güzelliği. Fabrikasyon telaşlar. Konservatif vicdanlar. Timsah gözyaşları ve gizlenen nefretler. Sizden olmayanı ortadan kaldırma merakı. Ne demeye getirdiğimi merak edenlere son romanı 22/11/63’ü karıştırmalarını öneririm. ‘Günah doğaldır, doğada sevap yoktur asıl’ vecizemi geçersiz kılacak tek cümle bulun, hemen Amerikan vatandaşı olmak için başvuruda bulunacağım.