Define avlarını kim sevmez? Özellikle de çocukken; bir mekandan ötekine ipuçlarını çözmeye çalışmak, sonunda bir torba dolusu şeker ya da çikolatadan oluşan “defineye” ulaşmak... Açıkçası, çocukluğumdan hatıra bu maceraları özlemiyor değilim. O yüzden geçtiğimiz haftalarda Essex’li ailenin, bir kitabın başlattığı gerçek bir define avını çözdüğünü ve böylece on bin dolarlık “define”ye kavuştuğunu öğrenmek benim için inanılmazdı.

Çıkan habere göre, macera, üç oğluna evde eğitim veren bir annenin 2012’de In Pursuit of the Golden Key adlı kitabı çocuklarına almasıyla başlamış. Kitap 1812 Savaşı sırasında geçiyor. Yazar, kitabın içine pek çok bulmaca ve ipucu serpiştirdiğini ve bunları çözerek doğru cevaba ulaşan kişinin on bin dolarlık bir hediye kazanacağını yazmış. İşte Renee Bombardier de, üç oğluyla birlikte derhal kitabı incelemeye, ipuçlarının anlamlarını araştırmaya koyuluyor ve Böyle araştıra araştıra altı yıl geçiyor... Bu altı yılın sonunda ailenin eline, bir şekilde anlamlandırılması gereken bir dizi numara geçmiş. Sonuca yaklaştığını anlayan Bombardier ailesini daha da yoğun olarak bulmacayı çözmeye iten şey, kısa bir süre önce, kitabın yazarının bir tarih vermiş olması; yazar bulmacayı çözmek isteyenlerin doğru cevabı kendisine ulaştırmak için 3 Temmuz 2018’e dek vakitleri olduğunu açıklamış.

Bombardier ailesinin on bin dolarlık çekle birlikte çekilmiş fotoğraflarını görmek sevindirici ama bu ilginç haberi okuduktan sonra, elbette insanın aklına ister istemez, “Acaba bunun gibi benzeri hazine avları olmuş mudur?” sorusu da geliyor. Bunun gibi düzinelerce define avı olduğunu ve bunlardan kimisinin yıllardır, hatta yüzyıllardır çözülemediklerini de işte bu şekilde keşfettim.

Maskeli Balo

İngiliz yayıncı Tom Maschler, yazar Kit Williams’dan “daha önce hiç kimsenin yapmadığı bir şey” yapmasını istedi. Muzip bir adam olan Williams, bu tarz meydan okumalardan kaçınacak biri değildi. Derhal kollarını sıvayıp yazmaya koyuldu. Kitap ilk bakışta oldukça basit bir eser gibi duruyordu. Hikayede, Jack Hare adlı bir tavşanın, bir hazineyi Ay’dan Güneş’e taşıyışı anlatılıyordu; adı “Maskeli Balo”ydu (Masquerade).

“Maskeli Balo”da, birbirinden güzel 15 illüstrasyon yer alıyor; kitabı ilginç kılan da, söz konusu çizimlerin ve metnin içine gizlenmiş ipuçları... Söylenenlere göre eserin yazarı 18 karatlık altından ve üstü mücevherlerle bezeli bir baykuş heykelini kalp şeklinde, kilden bir kutuya koymuştu ve kutuyu da İngiltere’de bir yere gömmüştü. Bu söylentinin yayılmasıyla birlikte binlerce insanın kitabı satın aldığını ve İngiltere’nin dört bir yanına ellerinde kazma küreklerle dağıldığını söylemeye gerek yok herhalde!

“Maskeli Balo” 1979’da basıldı. Ancak hazinesinin bulunması 1982’yi buldu. Hazineyi “bulan” kişi hile yapmamış olsaydı, belki o baykuşun bulunması için birkaç yıl daha uğraşılması gerekebilirdi. 1982’de baykuşu bulan kişi Ken Thomas adlı bir İngiliz oldu. Ancak 1988’de, Sunday Times gazetesi, Ken Thomas’ın asıl adının Douglas Thompson olduğunu ortaya çıkardı. Ha Ken Thomas, Ha Douglas Thompson, deyip geçmeyin. Zira Douglas Thompson öylesine biri değildi; “Maskeli Balo”nun yazarının eski kız arkadaşının yeni sevgilisiydi. Yani, baykuşun yerini eski kız arkadaştan öğrenerek kuralları çiğnemişti.

Sır: Bir Define Avı

“Sır: Bir Define Avı,” 1982’de basıldı. Yazarı Byron Preiss, kitabı yazmaya “Maskeli Balo”yu okuduktan sonra karar vermiş. “Maskeli Balo”nun hazine avı fikrinden o kadar etkilenmişti ki, bir benzerini kendisi de yapmak istemiş.

Preiss, işe, Kuzey Amerika’nın dört bir yanına 12 anahtar gömerek başlıyor. Kitabını çeşitli ipuçları barındıran resim ve şiirlerle donatıyor. Toplamda 15 görselli olan kitabın illüstrasyonlarını Eragon kitap serisinin kapak tasarımcısı John Jude Palencar üstlenmiş. Bu illüstrasyonlara eşlik eden şiirlerin yer aldığı kitaptaki bulmacaları çözmenin tek yolu, işte bu şiirlerle, resimlerdeki ipuçlarını bir araya getirip çözmek. Bir ipucunu çözüp anahtarlardan birini bulan bir okur, anahtarı yayınevine teslim edip bin dolar değerinde bir mücevher alabiliyordu.

Ancak Preiss’in hazırladığı bulmacalar biraz karmaşık çıktı! Öyle ki, bunca yıldır anahtarlardan yalnızca ikisi bulunabildi. Anahtarlardan ilki 1984’te Şikago’da, üç çocuk tarafından bulundu. İkincisi ise 2004’te iki avukat tarafından, Cleveland’da keşfedildi. Şu anda bulunmayı bekleyen 10 anahtar daha var. Kitabın yazarı 2005’te öldüğünden artık anahtarların yerini açıklayabilecek kimse de kalmadı. Fakat bu define avının sona erdiği anlamına gelmiyor. Diğer bir deyişle, yolunuz Kuzey Amerika’ya düşerse, bir anahtar bulmak üzere maceraya atılabilirsiniz...

Bakır Parşömen

“Kumran Metinleri”, teknik olarak bir kitap olmasa da dünyaca bilinen edebi eserler. MS 25-75 ya da MS 75-135 yılları arasında yazıldıkları düşünülen “Kumran Metinleri”, 1952’de keşfedilmiş. Metinlerden 3Q15 sayılı parşömende, namıdiğer “Bakır Parşömen"in üstünde, çeşitli altın ve gümüş parçaların gömülü olduğu iddia edilen 64 yer var. Problem şu ki, MS 75’ten beri dünya coğrafyası çok değişti; dolayısıyla Bakır Parşömen’in “su varilinin altında gömülü” dediği yerin tam olarak neresi olduğunu keşfetmemiz biraz zor! “Kumran Metinleri”nin, adı üstünde, Kumran halkına ait olduğu biliniyor. Ancak Babil Kralı Nebukadnezar’ın yok ettiği birinci tapınağa mı, yoksa ikinci tapınağa mı ait oldukları çözülemediğinden hazinelerin nereye gömülü olduklarını saptamak da hepten zor. Ancak diğer kitap-hazine avlarının aksine, bunu çözmek büyük ihtimalle arkeologlara kalmış durumda!

Görseller: Byron Preiss’ın kitabından