Bojangles’ı Beklerken bir roman. İlk bilinmesi gereken bu. İkincisi, “Mr. Bojangles”ın Nina Simone’la anılan bir şarkı olduğu (Tabii Nina Simone’u bilmek ya da dinlemek, bu romanı bilmekten ya da okumaktan daha önemli). Üçüncüsü ise, bu romanın çok güzel bir aşk romanı olduğu. Güzel, çılgın ve dokunaklı... Yine de bu yazı burada bitmeyecek, biraz daha devam edecek.

“Annemle babam bana ders vermek konusunda fikir kıtlığı çekmezdi: Matematik işlemleri için bana bilezikler, kolyeler, yüzükler takar, toplama işlemi için bana bunları saydırır, ardından çıkarma işlemi için donuma kadar hepsini çıkarttırırlardı. Bu yaptığımıza ‘sayılarla striptiz’ derlerdi. Çok matraktı.” Bu, romanın anlatıcısı çocuğun sesi. Çılgın bir aşkın meyvesi olan ve roman boyunca bize bu aşkı anlatan çocuğun sesi. Romanda bu çocuğun yanı sıra babası George; onun her gün başka isimle çağırdığı, çok sevdiği, cazibeli, esprili, zeki, karizmatik, manik-depresif karısı; aileyi tamamlayan bir kuş –Matmazel Fuzuli– ve ailenin daimi ziyaretçisi Moloz var.

Öte yandan romanda babanın günlüklerinden alıntılar da okuyoruz. Böylece ikinci bir bakış açısı edinebiliyoruz. Hatta bunun yanında tavsiyeler de... Ve arka planda da, plaktan çalınan ve romana ismini veren şarkı duyuluyor. Cenneti yeryüzünde yaşayan, hep hayatı kutlayan/kutsayan evli âşıkların kokteyller eşliğinde dans ettiği, coşku dolu ama hüzünlü şarkı... Aslen 1968’de folk şarkıcısı Jerry Jeff Walker tarafından, oyuncu ve dansçı Bill “Bojangles” Robinson için yazılmış, ama daha çok Nina Simone’un sesinden duyulmuş olan “Mr. Bojangles”: “Güneş gören son mahalle de dağın tepesinin ardında yok olduğunda Bojangles’ın melodileri duyulmaya başlar, Nina Simone’un yumuşak ve sıcak sesi ile piyanosunun yankısı oradan oraya yayılırdı. Annemin sessiz gözyaşlarını izlemek için herkesin susması öyle güzeldi ki. Tek elimle onun gözyaşlarını siler, diğeriyle ellerini tutardım. İlk havai fişeklerin göğe yükselirken çıkardıkları ıslık sesinin ardından patlayışlarını çoğu zaman onun gözlerinde görürdüm.” Çocuk şarkıyı annesine benzetir. Hem hüzünlü hem de neşeli bir şarkıdır bu. Uçuşan, dans ettiren, yankılanan, her yeri kaplayan bir şarkı: “Çok yükseğe sıçradı o, çok yükseğe sıçradı, ve sonra da hafifçe indi yere.”

“Aşk yoktur, delilleri vardır”

Sanırım Jean Cocteau’nun bir sözü vardı, “Aşk yoktur, delilleri vardır,” diye. Anlatıcı çocuk, romanda anne ve babasının aşkına dair öyle çok kanıt sunuyor ki bize... Ama en güzeli şu belki: “Bunun üzerine babam derin bir üzüntüyle tüm boşlukları tıkamayı kabul etmiş, çatı katına bir yatak koymak için tozları süpürmüş, örümcek ağlarını temizlemişti. Bence, insanın karısını sakinleşsin diye o iğrenç odaya kapatmayı kabul etmesi için ona gerçekten çok âşık olması gerekirdi.”

Romandaki aile yaşamayı biliyor ve biz okurlara bunun yolunun, hayata ve sevdiklerine tutkulu olmaktan geçtiğini söylüyor. Öyle mutlu bir aile ki bu, insan onlardan biri olmak, onlar gibi olmak istiyor. Ama bu kadar mutluluğun olduğu yerde başka ne olur diye sormak da istemiyor.

Oliver Bourdeaut’nun ilk romanı olan Bojangles’ı Beklerken, France Culture-Télérama, Grand Prix RTL-Lire ve France Télévisions-Roman gibi üç önemli edebiyat ödülünü almış. Bourdeaut dili iyi kullanıyor, güzel resimler çiziyor ve romanını unutulmaz kılıyor. “Bu Yaz Okunacak Kitaplar” gibi anlamsız listeler hâlâ ilgi görüyor mu bilmiyorum. Farklı kategorileri temsilen çeşitli yazarlar “yazlık kitaplar”ını çıkardılar mı bilmiyorum ama yaz bitmeden “iyi” (ve eğlenceli) bir roman okumak istiyorsanız “Mr. Bojangles”ı daha fazla beklemeyin, bekletmeyin.

Görsel: Erhan Cihangiroğlu