“Ve günler yürümeye başladı. Ve onlar, günler bizi yaptı. Ve bu şekilde doğduk biz, yani günlerin çocukları, sorgulayıcılar, yaşamı arayanlar.” (Mayalara göre Yaradılış)

Bu alıntıyla başlıyor Ve Günler Yürümeye Başladı. Bütün dünyada Maya Takvimi’nin sonu üzerine tevatürler almış yürümüş kıyamet partileri düzenleniyorken, Latin Amerika’nın ihtiyar delikanlısı, yazar, gazeteci, futbol aşığı Eduardo Galeano’nun son kitabının açılış cümlesinin Mayalarla ilgili olması bir tesadüf mü?

Günlerin yürüdüğü bu kitapta Galeano, 365 günü birer küçük öykü formatında anlatarak alternatif bir tarih takvimi yazıyor. Günler yürüdükçe biz de onlarla yürüyerek Latin Amerika başta olmak üzere tüm kayıp uygarlıklarda, kahramanların, az bilinen öykülerin, güneşin, ayın, mitlerin, ayrıntıda gizlenen çeşitli şeytanların izini sürüyoruz.

Mesela 8 Eylül Okuma Yazma Günü, Brezilya’nın Sergipe köyünden Joao için olağanüstü bir gündü. “Uyuyamadım,” dedi. “Bütün gece gözümü kırpmadım. Dün ilk kez ismimi yazdım.”

9 Ağustos’ta Rigoberta Menchu doğdu. 1982’de Mayaların yaşadığı dağlar yerle bir edildiğinde, Menchu’nun bütün ailesi ölmüş; göbek bağının toprağa gömüldüğü köy haritadan silinmişti. On yıl sonra Nobel Barış Ödülü’nü alırken şöyle dedi Rigoberta; “Bu ödülü, beş yüz yıllık bir gecikmeyle de olsa Maya halkına saygının bir ifadesi olarak alıyorum.”

“Mayalar sabırlı insanlardır,” diyor Galeano; beş asır süren katliama karşın hayatta kalmayı başarmışlardır. Çünkü onlar, zamanın ağını tıpkı örümcekler gibi yavaşça ördüğünü bilirler.

Kurşun sektiren kadın

7 Ağustos; Mata Hari’nin doğum günü. Dünyanın en çok arzulanan casusu oydu, kurşuna dizileceği mangaya veda öpücükleri gönderdi. Sonuçta on iki askerden sekizi hedefi ıskaladı.

26 Temmuz’da havadan kedi yağdı. Büyük Borneo Adası’nda kediler kertenkeleleri, kertenkeleler hamam böceklerini, hamamböcekleri eşek arılarını, eşek arıları da sivrisinekleri yiyordu. Menüde DDT yoktu, gelgelelim Dünya Sağlık Örgütü sıtma ile savaşmak için adayı DDT ile bombaladığında sivrisineklerle birlikte kediler de öldü. Fareler adayı istila ettiler. Sağlık örgütü toplandı, adaya paraşütle kedi indirme kararı aldı. 1960 yılında gökyüzü kedilerle kaplandı.

1 Eylül 2009’da Almanya’da firari askerlerin anısına bir anıt dikildi. Savaşa ihanet eden firarilerin gurur anıtıydı bu.

24 Haziran’da And Dağları’nda İnti Raymi kutlanır. Güneş Bayramı. Çünkü önce gece vardı. İlk kadın ve erkek Titicaca Gölü’nün sularından çıkınca güneş doğdu. Çünkü güneş kadınla erkek birbirlerini görebilsinler diye yaratıldı.

Daha neler yok ki; Alman Karl Nessler’in permayı bulmak için karısının saçlarını mahvedişi, pigme Ota Benga’nın başına gelenler, kutsal suyun anlamı, Rupert Murdoch’un Lenin hayranlığı, Kurosawa’nın gerçekleşen kabusu, dert kovan bebekler, üç asrı gören kadın.

Eduardo Galeano’nun Ve Günler Yürümeye Başladı kitabı, her biri minik birer öykü formatında yazılmış bir tarih güncesi. Alternatif tarih meraklılarına heyecanla duyurulur.