Bazen yeniden çocuk olup, o zamanki şevkle kitap okumak istiyor insan. Büyüdüğümüzde kimi zaman bu şevk aynı kalıyor, işe, okula uykusuz gideceğimizi bile bile, geç saatlere dek okuyan “çocuklar” oluyoruz, bazen ise hızımız ve isteğimiz azalıyor. Pek çok defa çocukların okuması gereken, çocukken sevilen kitaplardan oluşan listeler yaptık. Bu seferki listemiz ise, klasik romanlarından tanıdığımız edebiyatçıların yazdıkları çocuk kitaplarını kapsıyor. Bakalım onlar neler katmışlar çocukların dünyasına?

James Joyce

James Joyce, 20. yüzyılın en etkili ve -zaman zaman- anlaşılması güç edebiyatçılarındandı. Aynı zamanda çocuk kitapları da yazardı, özellikle de kedilerle ilgili.

1936 yılında, Joyce, torunu Stephen'a iki öyküsünü göndermiş. Bu öyküler daha sonra bir çocuk kitabında toplanmış: Kedi ve Şeytan ile Kopenhag'ın Kedileri. Kedi ve Şeytan, bir Fransız fabl'ının uyarlaması gibiydi ve Joyce'un ölümünden sonra yayımlandı. Kitapta, bir belediye başkanının şeytanla yaptığı anlaşma anlatılır. Başkan, şeytandan bir köprü inşa etmesini ister. Şeytan ise bunu bir şartla kabul edeceğini söyler: köprüden ilk geçen kişinin ruhu ona verilecektir. Şeytan işini bitirdiğinde, başkan, köprüden bir kedinin geçmesini sağlar ve şeytan o kediyle kalakalır.

Joyce'un ikinci öyküsü ise 2012 yılında yayımlandı ve kitap Kopenhag'ın Kedileri ismini taşıyordu. İşte o kitaptan bir sayfa:

e.e. cummings

e.e. cummings 2900 civarında şiir, iki roman ve pek çok makale kaleme aldı. Ayrıca kızı Nancy için yazdığı dört adet öyküyü de 1965 yılında Peri Masalları adıyla yayımladı. Kitabın içinde yer alan öykülerin isimleri Neden Diye Soran Yaşlı Adam, Fil ve Kelebek, Sinekli Kek Yiyen Ev ve Ben İsminde Küçük Bir Kız'dı.

Ernest Hemingway

1951 yılında, Holiday isimli bir dergi, Hemingway'in çocuklar için yazdığı iki öyküyü yayımladı: İyi Aslan ve Vefakar Boğa. Hemingway, o dönemde aşık olduğu Adriana Ivancich ile yeğenine fabl'lar yazmaktan hoşlanıyordu.

İyi Aslan, makarna yemeyi seven, kanatlı bir aslandan bahsediyordu. Afrika'ya ziyarete giden bu aslan, oradakiler tarafından eziliyordu. Ancak bu aslanı pek üzmüyor, aksine o, neşeli tabiatından pek bir şey kaybetmiyordu. Aralarından ayrılırken, Hemingway stiliyle onlara veda bile ediyordu:

“'Adios,' dedi aslan, çok güzel bir İspanyolca aksanıyla, ne de olsa o kültürlü bir aslandı.”

Vefalı Boğa ise, Munro Leaf'in Ferdinand'ın Hikayesi öyküsünün bir parodisi şeklindeydi ve kavga etmektense çiçekleri koklamayı tercih eden bir boğayla ilgiliydi.

Aldous Huxley

Cesur Yeni Dünya'yı yazdıktan 13 sene sonra, Aldous Huxley, 5 yaşındaki yeğenine bir öykü yazdı: Armutbaharı Kargaları. Huxley'in ölümünden 4 yıl sonra ise, Random house bu öyküyü resimli bir çocuk kitabı haline getirerek bastı. Bay ve Bayan Karga ile komşuları Bay Yılan arasında geçen çekişmeleri anlatan öyküde, yuvalarından sürekli yumurtalarını çalan yılana bir  oyun oynamaya karar veren kargaların yaptıkları anlatılıyor.

Salman Rushdie

Şeytan Ayetleri romanından sonra, Rushdie'nin 9 yaşındaki oğlu Zafar, babasına hiç çocuk kitabı yazmadığı için sitem eder. Bunun üzerine Rushdie, çocuklar için de bir şeyler yazacağını söyler ve iki yıl sonra Harun ve Öykü Denizi isimli kitabını yayımlar. Rashid isimli bir öykü anlatıcısının, bu yeteneğini kaybetmesi üzerine oğlu Harun'un, babasını bir maceraya sürükleyerek, ilhamını yeniden bulmasını sağlamaya çalışmasını anlatan kitacın ardından, Rushdie, 2010 yılında da gençler için bir kitap yayımladı: Luka ve Hayatın Ateşi.

Umberto Eco

Felsefeci ve yazar Umberto Eco'nun da üç adet çocuk kitabı var: Üç Astronot, Bomba ve General, Gnu'nun Cüceleri.

Bu üç kitap da inceden inceye politik mesajlara sahip kitaplar. Üç Astronot'ta tolerans ve çok kültürlülük teması işleniyor. Bomba ve General'de ise barışçıl politikalar üzerinde duruyor. Son olarak Gnu'nun Cüceleri ise çevreyle ilgili bir fabl.

T.S. Eliot

T.S. Eliot da James Joyce gibi güzel bir kedi hikayesi aklına gelince yazmadan duramayanlardan. 1930'lu yılların başlarında, Eliot torunlarına pek çok öykü yazarak, mektuplarında göndermişti. Bu öykülerden Pratik Kediler isimli olanı, daha sonra Kediler müzikalini yazacak olan Andrew Lloyd Weber'e ilham kaynağı olmuştu.

Gertude Stein

1938 yılında, Yound Scout isimli bir yayınevi, pek çok yazardan birer çocuk kitabı yazmayı denemelerini istemişti. Pek çoğu bu ricayı reddetti, ancak Gertrude Stein mutlulukla bu teklifi kabul etti.Çünkü o sıralar yazmakta olduğu bir çocuk kitabı vardı. Bu kitap Dünya Yuvarlaktır ismiyle yayımlandı.

Lev Tolstoy

Tolstoy çocukları çok severdi. 21 yaşındayken, yaşadığı kasabanın önde gelen soylularından biri, köylüler için bir okul açmıştı. Anna Karenina'yı yazdığı dönemde, bu okulda çalışmaya başlayan Tolstoy, kendi çocukluğuyla ilgili bir öykü yazmanın yanısıra, Ezop'un öykülerini ve Hint öykülerini çevirdi, çocuklara eğlenceli peri masalları yazdı. Ve sonra sınıfta bunları, en büyük eleştirmenleri olan çocuklara okudu. Onlar beğenene kadar öyküler üzerinde oynamalar yapan Tolstoy, en sonunda bu öyküleri ABC Kitaplar ve Yeni ABC Kitaplar başlıklarıyla yayımladı.

(Manşet görseli Sousan Ekberg'e aittir.)

DDD