Açılış günü yaklaşık 35. 000 kişinin ziyaret ettiği Tüyap Kitap Fuarı, 30’uncu yılında, KCK soruşturması kapsamında tutuklu yargılanan Ragıp Zarakolu’nun yokluğu, onur konuğu Mısır’ın katılımı, yeni imza salonları, önceki rekor rakamlara kıyasla daha az kalabalığı ve servislerin kaldırılmasıyla birlikte gittikçe büyüyen ulaşım zorluğu ile devam ediyor.

Servis yok - mesafe uzak

Fuar alanına gelmek için -eğer şans eseri Beylikdüzü'ne yakın bir yerde yaşamıyorsanız- birçok vasıta değiştirmek, ayakta beklemek ve uzun süren yolu göze almak lazım. Taksim'den servislerin kaldırılmasına tepkili olan yayınevlerinin genel görüşü, Taksim servislerinin yeniden kullanıma açılması gerektiği yönünde. Ziyaretçilerin çoğunluğu ise ulaşımı İstanbul'un pek çok bölgesinden çok zor olan bir yere, önce Kadıköy şimdi de Taksim servislerinin kaldırılmasını mantıklı bulmuyor.

Taksim’den kaldırılan servislerin Avcılar’a alınması ise çoğu ziyaretçi için yeni bir haber. Avcılar’a alınan servislerin duyurusu yeterince yapılmadığı için ortalama 2 saatten önce fuara varamayan ziyaretçilerin bazıları “Geldiğimize değmiyor. Alan uzak, hava soğuk ” diyor.

Diyelim ki arabanız var ve fuara aracınızla geldiniz. Belki yolda kitaplarla buluşacağınız için çok heyecanlandınız ve alacağınız kitapların listesini birkaç kez yokladınız. Otoparka girince sizi bir sürpriz bekliyor, hazır olun. Bunca zamandır 5 lira olan otopark ücreti 12 liraya yükselmiş.

Katılım iyi mi, kötü mü?

Peki yayınevleri fuarın gidişatı hakkında neler diyor?

Sel Yayıncılık’tan İrfan Sancı fuardan memnun olduğunu, Türkiye'nin yaşadığı tatsız hadiseye rağmen “insanımızın umutlu” ve katılımın iyi olduğunu söylüyor. Sancı da, ulaşım mevzusuna dikkat çekmeden edemiyor. %30 indirimin hem okuru hem yayınevini memnun ettiğini söyleyen Sancı, bu yılki fuarın onur yazarı Ferit Edgü'nün kitap satışlarının arttığını; zaten her halukarda çok sayıda okurun ilgisiyle karşılaşan yazarın bu fuarda daha da ilgi gördüğünü söylüyor.

Remzi Kitabevi, Notos, Çınar, Metis, İnkilâp, İletişim gibi yayınevleri katılımdan memnun olduklarını söylüyor. Can Yayınları ise aynı görüşte değil. Yayınevi yetkililerine göre, ulaşım, uzaklık ve fuarın bayram sonrasına denk gelmesi nedeniyle katılım az. Doğan Kitap da katılımın az olduğunu düşünen yayınevlerinden... Ancak yayınevi katılımın az olmasının kendileri için olumlu olduğunu dile getiriyor! Doğan Kitap yetkililerinin söylediklerine bakılırsa, bu durum ziyaretçilerin rahatça gezinip, daha çok kitap satın almalarını sağlıyor.

Ragıp Zarakolu olmadan...

Geçtiğimiz günlerde tutuklanan Ragıp Zarakolu'nun yokluğu fuarda epey yankı bulan bir durum. Zarakolu'nun tutuklanmasını yanlış bulan pek çok yayıncı, düşünce ve ifade özgürlüğünün kısıtlanmaması gerektiğine, bir kez de Sabit Fikir aracılığıyla dikkat çekiyorlar. Hatta pek çok yayınevinin standında "Ragıp Zarakolu'na Özgürlük" yazan afişler bulunuyor.

Estetik bozuluyor

Zarakolu afişlerine standında yer vermemiş olan Doğan Kitap, Remzi Kitabevi ve İnkilâp Yayınları'nın kendilerince sebepleri var. Kimine göre şirket politikası nedeniyle küçük bir afişe yer verilmemiş, kimi standlarının görsel estetiğini bozmak istemediğini söylüyor.

Uluslararası-cılık

Kısa zaman önce uluslararasılaşan İstanbul Tüyap Kitap Fuarı'nın bu adımı nasıl değerlendireceğini henüz tahmin etmek zor; ancak görülen o ki, yayınevlerinin bu konuda pek de bir beklentisi yok. İdefix Direktörü Bora Ekmekçi, bunun olumlu bir adım olduğunu ancak bir değerlendirme yapmak için henüz çok erken olduğunu söylerken; İletişim Yayınları bunun önemli bir adım olduğunu ancak her şeyi Tüyap’tan beklememek gerektiğini söylüyor: “Olumlu bir gelişme ama tek ülkeyi ağırlamakla yetinilmemeli. Her şeyi Tüyap'tan beklemek de yanlış olur. Yayıncılar, Yayıncılar Birliği ve Meslek Birliği de sorumluluk almalı.”

Turkuvaz Yayınları'dan Erdem Öztop ise gelişmeden memnun; ancak Tüyap her ne kadar yerleşimi iyi organize etmiş olsa da “O kadar hengamenin, kalabalığın arasında nasıl “uluslararası” nasıl olunur kaygılıyım” diyor.

Doğan Kitap, fuarın uluslararası olmasından memnuniyet duyduklarını ve Mısırlı yayıncılarla iletişim kurmaya başladıklarını söylüyor. Sel Yayıncılık ise, “iyi niyetli bir açılım” olarak niteledikleri bu girişimden bir fayda beklemek için henüz erken olduğunu belirtiyor.

İmzalar için ayrı bir salon

Fuarda bu sene bazı ilkler de yaşanmıyor değil. Dünyanın ilk kadın mizah dergisi Bayan Yanı'nın Leman standında ilk kez yer alması gibi... Doğan Kitap'a bağlı olarak faaliyet gösteren Dex, Günışığı Kitaplığı'na bağlı On8 bu yıl ilk kez stand açan yayınevleri.

Bunun yanı sıra ziyaretçilerin rahat etmesi için açılmış imza salonları da bir ilk olarak faaliyet göstermekte. Geçen yıllarda karşılaştığımız boğum boğum insan manzalarını önleyeceği kesin olan bu fikir iyi, ancak imza salonları ne yazık ki özensiz; neredeyse depoyu andırıyor. Hangi kuyrukta kimin imza verdiğini anlamak için üstün bir yeteneğe sahip olmak; kuyruğun en önüne kadar ilerlemek ve sıranızı kaptırmamanız gerekiyor!

Fuarın ilk üç gününde bu salonu en çok doldurup taşıran grubun Uykusuz çizerleri olduğunu da not etmeden geçmeyelim. (Bu arada, onun kadar dikkat çekici, uzuun bir imza kuyruğu ise evlilik programı fatihi Esra Erol’a aitti. İmza kuyruğunda beklerken tanışıp evlenen çiflerin haberini duyarsak aman şaşırmayın.)

Kitap tanıtan mavi insanlar 

Fuar salonlarının koridorlarında yürürken, eğer karşınıza maviye boyanmış ve ellerindeki kitapları okuyarak gezinen birileri çıkarsa korkmayın. Hayır, onlar James Cameron'ın ünlü filmindeki dev, uzun saçlı avatarlar değil, benim sizin gibi sıradan insanlar. Tek farkları kitap tanıtıyor olmaları! Kashna Kitap Ağacı yayınlarının fuar alanına reklam niyetine mavi insanlar salması kimin ne kadar ilgisini çeker ve kitaba yönlendirir bilemem ama dikkate değer bir çaba olduğunun hakkını vermek lazım.