İşten eve, evden işe; işten okula, okuldan işe; hayat hızla akıp giderken, bırakın geçen seneyi, dün yaptıklarımızı dahi unutuyoruz. Sevgililerimizin ve arkadaşlarımızın doğum günlerini atlıyor, özel günleri kutlamadan geçiyoruz. Tablo böyleyken, sevdiğimiz bir romancının doğduğu günü hatırlamamız ya da ünlü bir şairin öldüğü günü bilmemiz elbette mucize olurdu. Öyleyse hafızamızı tazeleyip, tarihte bu hafta Türkiye'de ve dünyada edebiyat dünyasını etkileyen hangi gelişmelerin yaşandığına bakalım:

24 Mart

Türk neyzen ve şair Neyzen Tevfik (1879) ve İtalyan yazar Dario Fo (1926), doğdu. ABD'li şair Henry Wadsworth Longfellow (1882), Türk yazar İsmail Safa (1901), İrlandalı oyun yazarı John Millington Synge (1909) ve Türk romancı Müfide Ferit Tek (1971), hayatını kaybetti.

25 Mart

Osmanlı gezgin ve yazar Evliya Çelebi (1611), doğdu. Alman yazar Novalis (1801), Alman yazar Ludmilla Assing (1880), Fransız şair Frederic Mistral (1914) ve Fransız yazar Max Ophüls (1957), yaşamını yitirdi.

1811 - Percy Bysshe Shelley "Tanrıtanımazlığın Gerekliliği" adlı makalesinden dolayı Oxford Üniversitesi'nden atıldı.
1936 - Saatlerin doğru olarak ayarlanabilmesi için İstanbul Rasathanesi'nce hazırlanan iki bildiriyi Bakanlar Kurulu onayladı.
1959 - Necip Fazıl Kısakürek, Büyük Doğu dergisinde yayımlanan "Menderes'in Kalesi" başlıklı yazısında Fuad Köprülü'ye yayın yoluyla hakaret ettiği iddiasıyla açılan davada bir yıl hapse mahkûm oldu. Büyük Doğu dergisi de bir ay süreyle kapatıldı.
1968 - Şair Metin Demirtaş Türk Solu dergisinde yayımlanan "Guevara" adlı şiirinde komünizm propagandası yaptğı gerekçesiyle tutuklandı.
1986 - İşkence yaptığını itiraf eden polis memuru Sedat Caner ile bu itirafları yayımlayan 'Nokta' dergisine dava açıldı.

26 Mart

ABD'li şair Robert Frost (1874), ABD'li oyun yazarı Tenessee Williams (1911), Türk yazar Erdal Öz (1935) ve Alman yazar Patrick Süskind (1949), doğdu. İranlı sufi ve yazar Hallac-ı Mansur (922), ABD'li şair Walt Whitman (1892), ABD'li yazar Raymond Chandler (1959) ve ABD'li yazar John Kennedy Toole (1969), hayatını kaybetti.

2005 - Doctor Who dizisinin günümüz serisi BBC Kanalında yayına girdi.

27 Mart

Fransız yazar ve şair Alfred de Vigny (1797), Alman yazar Heinrich Mann (1871), Türk yazar Yakup Kadri Karaosmanoğlu (1889), Macar yazar Lajos Zilahy (1891), ABD'li yazar Louis Simpson (1923) ve Türk yazar Adnan Yücel (1953), doğdu. Çinli yazar Mao Dun (1981) ve Polonyalı yazar Stainslaw Lem (2006), yaşamını yitirdi.

425 - İmparator II. Theodosius zamanında, Konstantinopolis'te, Auditorium adıyla ilk yüksekokul açıldı. Okulda 31 profesör, Latince ve Grekçe hitabet ve gramer, hukuk ve felsefe dersleri vermeye başladı.
1891 - Servet-i Fünun dergisinin ilk sayısı çıktı.

28 Mart

Çek yazar Jan Amos Comenius (1592), Rus yazar Maksim Gorki (1868), Bulgar şair Dimcho Debelyanov (1887), Çek yazar Bohumil Hrabal (1914) ve Perulu yazar Mario Vargas Llosa (1936), doğdu. İngiliz yazar Virginia Woolf (1941), İspanyol şair Miguel Hernandez (1942) ve Fransız oyun yazarı Eugéne Ionesco (1994), hayatını kaybetti.

1930 - Türkiye hükûmeti yabancı ülkelerden Türkiye'deki şehirlerin Türkçe adlarını kullanmalarını resmen talep etti. Bu tarihten sonra posta idaresi Angora veya Constatinople olarak adreslenmiş mektupları Ankara ve İstanbul'a ulaştırmadı.

29 Mart

Türk yazar Memduh Şevket Esendal (1883) ve Fransız yazar Marcel Aymé (1902), doğdu. Türk yazar Abdullah Ziya Kozanoğlu (1966) ve şair İlhami Bekir Tez (1984), yaşamını yitirdi.

1903 - Marconi'nin telsiz sistemi aracılığıyla Londra ve New York arasında düzenli haber akışı başladı.
1938 - Harp Okulu Mahkemesi, Nazım Hikmet'i 28 yıl hapse mahkûm etti.
1950 - Nazım Hikmet, Bursa Cezaevi'nde açlık grevine başladı.

30 Mart

Fransız şair Paul Verlaine (1844) ve İrlandalı yazar Sean O'Casey (1880), doğdu. Fransız şair François le Métel de Boisrobert (1662), Türk yazar Mithat Cemal Kuntay (1956) ve Türk şair ve ressam Arif Dino (1957), hayatını kaybetti.

GG

Görsel: Bett Norris