Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanan ''Türkiye'nin Okuma Kültürü Haritası'' sonuçları Ankara Cer Modern Sanatlar Merkezi'nde Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay'ın da katıldığı basın toplantısıyla açıklandı.

Türk halkının kitap okumayla ilgili alışkanlıklarına ilişkin pek çok verinin ortaya çıktığı araştırma, Türkiye'deki okur profili ve eğilimleri, bilgiye erişimde dolaylı veya dolaysız karşılaşılan sorunların giderilmesine ilişkin çözüm yollarının saptanması, ilgili kurum ve kişilere önerilerde bulunulması, toplumdaki kütüphane algısının belirlenmesi amacıyla hazırlandı.

Türkiye'yi temsil niteliği olan 26 ilde 6212 kişiyle görüşülen araştırma sonuçlarına göre; Türkiye'de yılda ortalama 7.2 kitap okunuyor. 7-14 yaş grubu bireyler yılda 12 kitap okurken, yaşamının büyük bir kısmını büyükşehirde geçirenler yılda ortalama 7.7 kitap okuyor.

Araştırmanın Türkiye'yi temsil niteliği taşıdığı dikkate alındığında Türkiye nüfusunun yaklaşık yarısının bir seferde en az yarım saat okuduğu görülüyor. Ankete katılanların yüzde 47'si yaklaşık 30 dakika, yüzde 19,32'si ise hiç okumadığını belirtiyor. İki saatten fazla kitap okuyanların oranı ise yüzde 4 olurken, yüzde 22'lik kesim yaklaşık 1 saat kitap okuyor.

Kitap seçimi rastgele 

Araştırma bulgularına dayanarak Türkiye'de kitap seçimi rastgele yapılıyor ve düzensiz okuma yapılıyor. Yüzde 45.5'lik bir kesim rastgele kitap seçtiğini ve düzensiz okuduğunu belirtiyor.

En çok okunan basılı materyal kitap olurken, bunu yüzde 34,45 ile gazete izliyor. Türkiye'de her 4 kişiden birinin kitap okuma alışkanlığı varken yüzde 31,32'lik bir dilim hiç kitap okumadığını söylüyor. Yüzde 43,91'lik bir bölüm ise 1-10 kitap okuyan kategorisinde yer alıyor.

En çok edebiyat kitapları okunuyor

Sonuçlarda ortaya çıkan bir diğer önemli bulgu da Türk halkının en çok edebiyat konulu kitapları okuduğunu gösteriyor. Araştırmaya katılanların yüzde 19,5'i edebiyat, yüzde 18,3'ü din, yüzde 16,2'si ise eğitim konulu kitaplar okuduğunu belirtiyor. Tür olarak bakıldığında da Türk halkının büyük bir bölümünün romanı tercih ettiği görülüyor. Yüzde 33,7'lik bir oranla roman türü ilk sırada, yüzde 27,1 ile öykü ikinci sırada yer alıyor.

Yüzde 85,7'lik bir oranla Türkiye'de Türkçe yazılmış kitapların tercih edildiği görülüyor.

Güneydoğu 'psikoloji' temalı kitapları, İstanbul 'aşk'ı tercih ediyor

Araştırma sonuçlarına göre Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde yer alan Mardin, Batman, Şırnak ve Siirt'te en çok psikoloji temalı kitaplar tercih ediliyor. Ağırlıklı genel ortalamaya bakıldığında yüzde 11,4'lük bir kesim de bu temalı kitapları okuduğunu söylüyor.

Harita olarak hazırlanan sonuçlara bakıldığında da Türk halkının büyük bir bölümünün ''Macera'' temalı kitapları okuduğu görülüyor. Ağırlıklı genel ortalama da da ''Macera'' temalı kitaplar yüzde 21,9 ile ilk sırada yer alıyor.

Sonuçlara göre İstanbul'da yaşayanların büyük bir çoğunluğu ''Aşk'' temalı kitapları tercih ediyor. Araştırma sonuçlarından ortaya çıkan bir diğer önemli veri de Türk halkının en çok tavsiye edilen kitapları okuduğuna yönelik.

Yayınevi ve yazar tercihi yapılmıyor

Yüzde 61,5'lik bir kesim tavsiye, yüzde 25,6'lık bir bölüm ise kitabın adına göre seçim yaptığını belirtiyor. Buna göre kitap seçiminde yayınevi tercihi yapılmadığı görülüyor. Yüzde 90,16'lık bir kesim yayınevi tercihinde bulunmuyor.

Araştırmaya katılanların yüzde 84,21'i düzenli olarak okuduğu yazar olmadığını belirtirken, yüzde 15,79'u yazar takibi yaptığını söylüyor. Düzenli yazar takip edenler sırasıyla ''Ömer Seyfettin, Ayşe Kulin, Orhan Pamuk, Reşat Nuri Güntekin, Elif Şafak, Canan Tan, Yaşar Kemal ve Dostoyevski'' isimlerini veriyor.

Araştırmada katılımcıların büyük çoğunluğunun kitapları satın alma yoluyla temin ettikleri bilgisine ulaşılıyor. Buna göre yüzde 82,9'luk bir kesim kitapları satın alıyor. Bir diğer sonuca göre de ders kitapları dışında az kitap satın alınıyor.

Verilere göre ''korsan kitap'' tercihine yönelik soruya katılımcıların yüzde 84,16'sı ''Hayır'' derken, yüzde 14,81'lik bir bölüm ''Evet'' yanıtını veriyor.

Kütüphane alışkanlığı yok

Sonuçlara göre, Türk halkı yakın çevrelerdeki Halk Kütüphanelerini ve buralardan yararlanmanın ücretsiz olduğunu biliyor. Buna karşın yüzde 95,06'lık bir bölüm Halk Kütüphanelerine üye olmadığını söylüyor. Ayrıca yüzde 88,79'luk bir bölüm kütüphanelerden yararlanmadığını belirtiyor.

Yüzde 43,5 kütüphane kullanma alışkanlığı olmadığını, yüzde 12,1'lik bir dilim bilgi ihtiyacını internetten karşıladığını söylüyor.

Araştırmaya göre, Türk halkı boş zamanlarında televizyon izliyor. Buna göre yüzde 23,7'lik bir bölüm televizyon izlediğini, 19,2'lik kısım ailesiyle zaman geçirdiğini, yüzde 17,8'i ise kitap, gazete, dergi okuduğunu belirtiyor. İller bazında bakıldığında ise Ege Bölgesi'nde yaşayanlar boş zamanlarında ailesiyle vakit geçirmeyi tercih ederken, Güneydoğu Anadolu'nun büyük bir kısmı kitap, gazete ve dergi okuyor. İstanbul ve Ankara'da yaşayanların da boş vakitlerinde televizyon izlediği görülüyor.