Geçtiğimiz günlerde, nadir kitapları toplayan Sammy Jay adlı bir koleksiyoncunun büyükbabasının eski kitaplarını karıştırırken karşılaştığı imzalı Frankenstein'ı, 350.000 sterlinin üzerinde bir fiyata satması herkesi şaşırtmıştı. Kitaba böyle büyük bir paha biçilmesinin nedeni Mary Shelley'nin kitabını ünlü İngiliz şair Lord Byron'a imzalamış olması ve Shelley'nin imzasına sahip sadece bir tane daha kopya bulunmasıydı.

Biz de bu vesileyle, bulunması en zor, en nadir, en kıymetli eserlere bir göz atalım dedik. İşte değeri kadar, pahası da yüksek o hazine kitaplar.

1. Gutenberg İncil'i

1455'te Johann Gutenberg tarafından Mainz'da basılan bu kopya, batı dünyasında basılmış ilk kitap olma özelliğini taşıyor. Sadece 48 adet kopyası bulunan eserin, sadece üçte birlik bir kısmı iyi bir şekilde muhafaza edilmiş. Tek bir yaprağın değeri 50.000 sterlin; kitabın tam versiyonu ise milyonlarca sterlin değerinde.

2.Kral James İncil'i, İlk Baskı

Robert Barker tarafından 1611 yılında İngiltere'de basılan Kral James İncil'i ya da diğer adıyla "Onaylı İncil", İngiliz Kilisesi'ndeki doktrin ayrılıklarını çözmek amacıyla Kral James tarafından sipariş edilmiştir. O günden beri, İngilizce'nin içine müthiş bir şekilde nüfuz eden dili ve kullandığı ton ile büyük bir edebiyat şaheseri haline gelmiştir. Vaiz kürsüsünde kullanılacağı için az sayıda basılan ve kilisedeki kopyalar genelde yenileriyle değiştirilen Kral James İncil'inin iyi durumdaki bir baskısını bulmak epey zor. Tam versiyonunun değeri ise 500.000 sterlin civarında.

3. Komediler, Tarihler ve Trajediler, William Shakespeare

Isaac Jaggard ve Edward Blount tarafından 1623'te Londra'da basılan ve Shakespeare'in oyunlarının toplandığı ilk baskı olarak düşünülen "The First Folio" (İlk Yaprak), yazarın ölümünden 7 yıl sonra basılabilmiştir. İngiliz edebiyatının en ebedi eserlerinden olan "The First Folio"nun 2001'deki değeri 6 milyon dolar idi; şimdiyse tahmini değeri 4-5 milyon sterlin civarında.

4. Türlerin Kökeni, Charles Darwin

John Murray tarafından 1859'da basılan, 19. yüzyılın en önemli bilimsel kitabı olan ve yazılmış en önemli biyoloji kitabı olarak görülen Türlerin Kökeni, günümüzde de süren bir tartışmanın başlangıcını "doğal seçilim" kavramıyla ateşlemiştir. 1.250 adet basılan ilk baskı çok nadir olmasa da, iyi durumdaki yeşil ciltli olanlarını bulmak hayli zordur ve bugün 150.000 sterlin değerinde olduğu düşünülmektedir.

5. Don Quixote, Miguel de Cervantes Saavedra

Usandırıcı şövalye romanslarının bir hicvi olarak kaleme alınan Don Quixote, her yaştan her insanın okuduğu evrensel bir eser, Don Quixote ve Sancho Panza karakterleri ise efsane olmuştur. 1989 yılında açık arttırmada satılmış son (bütün) baskının değeri ise 1.5 milyon dolardı.

6. The Birds of America (Amerika'nın Kuşları), John James Audubon

Fransız ornitolog Audubon, kullandığı hayvanları tellerle tutturup onları doğal habitatlarına yerleştirmiş ve onları gerçek boyutlarında çizmiş. Çok zahmetli, ev yapımı tekniklerle basılan kitabın bu yüzden 200 adedi var. Bunlardan bir tanesinin değeri ise 7.3 milyon sterline satılmış.

7. Uğultulu Tepeler, Emily Brontë

Sadece 250 adet basılan 1847 baskısında, Bronte'nin mahlası Ellis Bell kullanılmış. Olağanüstü bir güç ve tutkuyla yazılmış Uğultulu Tepeler, zamanının eleştirmenlerini çok uğraştırmış, hatta tiksindirmiş bile. İlk kopyanın açık arttırmada değeri ise 200.000 sterlin.

8. Coğrafya, Batlamyus

1477'te Bolonya'da basılan kopyada ilk defa kullanılan haritalar nedeniyle, kartografların üzerinde büyük bir etki bırakıştır. Batlamyus, Dünya'nın "küresel" olduğunu iddia etmekle kalmaz, bu şekle göre bir koordinat sistemi geliştirir ve o küresel Dünya'nın düz bir yüzeyde çizilebilmesi için üç oran önerir. Bu oranlar ve dolayısıyla haritalar yanlış olsa da, geleceğin kartograflarına önemli bir miras bırakmıştır Batlamyus. 2006'da satılan bir baskının değeri ise işte bu yüzden 2 milyon sterlin civarındaydı.

9. Frankenstein, Mary Shelley

Modern bilimkurgunun büyükannesi diyebileceğimiz Mary Shelley'nin sadece 19 yaşındayken yayımladığı Frankenstein ilk defa 1818'te, Londra'da basıldı. Sadece 500 adet basılan kopyalardan biri ise, haberimizin çıkış kaynağı olan yeni bir habere göre 350.000 sterline satıldı.

10. Milletlerin Zenginliği, Adam Smith

1776'da Londra'da basılan ve ilk defa net bir şekilde ekonomide bireyin hakkını belirten bu efsanevi kitap, modern ekonominin ilk ve en büyük klasiklerinden biridir. İlk baskılarından biri ise 100.000 sterlin değerindedir.

11. Colombus'un mektubu

Bu dört sayfalık küçük risalede, ünlü kaşif Christopher Colombus Yeni Dünya'yı keşfettiğini müjdeliyor. İspanya Kralı Ferdinand ve Kraliçe Isabella'nın sponsorluğunda çıktığı bu yolculuğu anlattığı risale 1493'te Barcelona'da basılmış ve geriye sadece tek bir kopya kalmış. Orjinal risalelerden birinin fiyatı ise 500.000 sterlin civarında.

DA