İsveçli kimyacı Alfred Nobel anısına 10 Aralık 1901'den beri ödül dağıtan İsveç Akademisi, Leo Tolstoy, James Joyce, Virginia Woolf, Mark Twain, Joseph Conrad, Anton Çehov, Marcel Proust, Henry James, Henrik Ibsen, Emile Zola, Robert Frost, W.H. Auden, F. Scott Fitzgerald, Jorge Luis Borges ve Vladimir Nabokov'u atladığı için eleştirildi. Fakat Akademi, ödülü en az bu isimler kadar hak eden William Faulkner, Ernest Hemingway, John Steinbeck, V.S. Naipaul, Doris Lessing gibi birçok edebiyatçıyı ödüllendirdi.

Ödüle layık görülen edebiyatçılar da yazarın sorumluluklarına ilişkin konuştular. Peki, neler söylediler?

Bu soruya cevap olsun diye her hafta bir edebiyatçının, ödül töreni sırasında yaptığı konuşmayı yayınlamaya devam ediyoruz.

İşte, J. M. Coetzee'nin ödül aldığı 2003 yılında yaptığı konuşma:

"Anne ve baba, burada olamadığınız için üzgünüm"

Majesteleri, Prens Hazretleri, bayanlar ve baylar, seçkin konuklar, sevgili arkadaşlarım,

Geçen gün sevgilim Dorothy, tamamen başka bir konuyla ilgili sohbet ederken, durup dururken şöyle deyiverdi: "Oysa," dedi, "oysa, annen ne kadar da gurur duyardı! Hayatta olmaması ne acı! Babanın da! İkisi de seninle ne kadar gurur duyardı!"

"Doktor oğlumla duyduğundan daha mı çok?" dedim. "Profesör oğlumla duyduğundan daha mı çok?"

"Daha çok."

"Eğer annem hayatta olsaydı," dedim, "99 yaşını sürecekti. Muhtemelen de yaşlılıktan bunamış olacaktı. Etrafında ne olup bittiğini de fark edemeyecekti."

Ancak elbette, o önemli noktayı kaçırmıştım. Dorothy haklıydı. Annem gururla dolup taşacaktı. Oğlum Nobel Ödülü'nü kazandı. Zaten Nobel Ödülü almamızı sağlayan şeyleri, annelerimiz için değilse kimin için yapıyoruz?

"Anneciğim, anneciğim, bir ödül kazandım!"

"Bu harika, hayatım. Şimdi soğumadan havuçlarını ye."

Yıllarca onlara çektirdiğimiz eziyeti telafi edecek o ödülü alıp eve koştuğumuzda, neden annelerimiz 99 yaşında ve çoktan mezara girmiş olmak zorundalar ki?

107 yaşında ve mezarda olan Alfred Nobel'e ve onun vasiyetini en içten şekilde yerine getiren ve bu muhteşem geceyi bize sunan Nobel Vakfı'na gönülden teşekkürlerimi sunuyorum. Sevgili anne ve baba, burada olamadığınız için çok üzgünüm.

Teşekkür ederim.

* Çeviren: Elif İlik

* Diğer Nobel konuşmaları için tıklayınız.