BALKIS
Garbis Cancikyan, Haygazun Kalustyan İş Bankası Kültür Yayınları (12 cm X 21 cm)

BASKI – 3,5 yıldız

Bir dönemin yandan tel dikişli kitaplarının tadını hissettiren bu seriyi alkışlıyorum. Mesleki deformasyon yüzünden kitabın sayfalarını açmayacağım bile. Dikişi de eski gibi mi olsaydı acaba?

KAPAK TASARIMI - 4,5 yıldız 

Yayınevinin “Kayıp Şairler” serisi için ortak bir dil kullanılarak üretilmiş bir kapak tasarımı. Eski bir kitabın kapağı sökülmüş ve iç kapağı ortaya çıkmış gibi. Cildi ayakta tutan tel zımbalardan sararmış kağıt görüntüsüne, seçilen yazıtipinden kitap boyutuna kadar her şey eski ve gündemden düşmüş bir kitapla karşılaştığını okura hissettirecek şekilde ustaca kararlaştırılmış.

Eskimiş bir kitap görünümü arka kapağa da taşınmış. Bir de burada yer alan tanıtım yazısı daha kısa olsa raf önünde okuma kolaylığı sağlanabilirdi. Bu kadar çok yazıya rağmen yine de eskimiş görüntüden uzaklaşılmamış. Kapakların içe kıvrılan kulaklarla sertleştirilmesi sayesinde kazanılan ön kapak içi alanına orijinal kapağın bir görüntüsünün yerleştirilmesi de okurla diyaloğu tamamlıyor.

İÇ SAYFA TASARIMI - 4 yıldız

Kapak tasarımında olduğu gibi, yazıtipinden ciltleme biçimine kadar her şey bir tıpkı basım duygusu yaratmak için bilinçle seçilmiş. Kitabı oluşturan formaların üst taraflarını yırtmanın okura bırakılması da aynı bilincin bir yansıması. Sonuç ise, oldukça iyi. Hatta içeride yayımlanan yazar fotoğrafları vb olmasa bir tıpkı basımdan ayırt etmek oldukça güç olurdu.

Künyesi oldukça detaylı. Ama grafik tasarım ve uygulama başlığı altına yayınevi adının (Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları) yazılmasının bize kitabın grafik uygulamasına emek verenlerin önemsiz ve değersiz görüldüğünü düşündürdüğünü ve bunu ilgili yayınevine yakıştıramadığımızı belirtmeden geçmeyelim.

 
ÖĞRENCİLERLE SÖYLEŞİLER: REM KOOLHAAS
YEM Yayın, Çeviren: Nazım Dikbaş (11 cm X 21,5 cm)

BASKI – 3,5 YILDIZ

Su yolu ters kağıttan başkaca önemli bir sorunu yok gibi görünüyor. Tutkaldaki cömertlik de kitabın açılmasını zorlaştırıyor. Louis I. Kahn’dan sonra bir mimar bakışı daha… Mimar olmasanız da keyifle okunuyor.

KAPAK TASARIMI - 4,5 yıldız 

Söyleşileri basılan ustanın siyah beyaz bir fotoğrafının renkli daireler üzerine yerleştirilmesiyle kurulmuş bir kapak tasarımı. Yani ustayı öne çıkartan bir kapak. Farklı kişilerin “Öğrencilerle Söyleşiler” başlıklı kitaplarının bu seride yayımlandığını düşünürsek kapaktaki asıl başlık ustanın adı oluyor. Biraz da bu yüzden olsa gerek, perspektifi andıran zeminin üzerine yerleştirilen başlıkta daha büyük yazılarak öne çıkarılmış. Başlıklar için pek çok mimari kitabında kullanılagelen tırnaksız bir yazıtipi olan Bell Gothic ailesi kullanılmış.

Bu kapağın renkleri titreşimi yüksek renkler olan kırmızı ve turuncu. Bu renklerden oluşan ve üzerinde Koolhaas’ın bir fotoğrafını taşıyan daire lekeler ise gri çizgilerden oluşan bir perspektif zemin üzerinde yer alıyor.

Arka kapak, kağıdın üst-ortasında yer alan tek bir daire lekenin taşıyıcılığına yaslanan yalın ve güçlü bir tasarıma sahip. Sırtta ise raf görünürlüğü ve seri içi farklılaşma renkli iki küçük dairenin kombinasyonlarıyla sağlanıyor.

İÇ SAYFA TASARIMI - 5 yıldız

İç sayfalar, tırnaklı bir yazıtipiyle ve mavi-gri olarak tasarlanmış. Ara kapakların zemin rengi, fotoğraflar vb hep aynı gri ile düzenlenmiş. Kolay okunan bir kitap olmasına karşın kullanılan görseller oldukça küçük. Bunun nedeni büyük olasılıkla tasarım kararları değil teknik nedenlerdir, ama söylemeden geçmek istemedik.

Baskı için seçilen tok kağıt göz dolduruyor. Sayfa numaraları, bölüm adı ve kitap adlarının sayfa numaralarıyla ilişkisi, aralarda yer alan mavi-gri zeminli sayfalarda yüzen alıntılar vb hepsi net tasarım kararları içeriyor.

Giriş sayfaları, dipnotlar vb unsurlar gerektiği kadar okunaklı. Künyesi oldukça ayrıntılı bilgi içeriyor.

 
BAY JULES İLE BİR GÜN Diane Broeckhoven
Kolektif Kitap, Çeviren: Deniz Koç (11,5 cm X 19,5cm)

BASKI – 2,5 yıldız

Son zamanlarda sayfa numaraları bu kadar gezinen bir kitap görmemiştim… Yine de, kör bıçakla kesilmeyi de boş verip bir solukta bitirelim. Denedim, yurt içi uçak yolculuğunda bitiyor!

KAPAK TASARIMI  - 2 yıldız

Zeminde yer alan bir görsel (burada olduğu gibi çoğunlukla bir tablo) üzerine yerleştirilmiş dikdörtgen çerçeve içine yazılan başlık ve ona bir şekilde iliştirilmiş yazar adı ile, tipik bir “klasik edebiyat” kapağı. Bu yöntemle yapılmış yüzlerce kapak bulmak mümkün.

Aslında bu yöntemi iyi uygulamış bir örnek olarak bu kapağa yine de 3 yıldız vermek mümkündü. Ama başlığı oluşturan BAY JULES ile BİR GÜN kelimelerinin arasındaki “ile” kelimesinin yerleşimindeki satır ve harf arası (espas) hatalarını görmezden gelemiyoruz. Bu tür hatalar arka kapakta ve sırtta da devam ediyor. Mesela arkada yer alan tanıtım metninin satır araları biraz daha açılabilirmiş.

Ancak kapaktaki dikdörtgende kullanılan rengin kapak içine basılması kararının isabetli olduğunu söylemeliyiz.

İÇ SAYFA TASARIMI - 3 yıldız

İç sayfalar tırnaklı ve kolay okunur bir yazıtipiyle dizilmiş. Sayfalarda altta yer alan sayfa numaraları ve üstte yer alan yazar ve kitap adı gibi ortalanarak kullanılan unsurların ana metinle ilişkisi oldukça dengeli.

Metnin satır aralarının gerekli açıklıkta olması ve konuya göre bölünen paragraf bloglarının aralarına konulan çizgisel süsler rahat ve konforlu bir okuma sağlıyor. Ama kullanılan kağıt tok bir his verse de ince kalmış ve arka veriyor.

Başlangıç ve bitiş sayfalarının da yeşil renk zeminle basılması bize göre iyi bir tercih. Giriş sayfaları derli toplu. Künyesi ayrıntılı ve detaylı görünüyor ama burada da grafik uygulama için yayınevi ismi verilerek emeği geçenler belirsizleştirilmiş.