PSİKOPAT TESTİ Jon Ronson
Pegasus Yayınları, Çeviren: Elif Kolcuoğlu (13,4 cm x 21 cm)

 

BASKI – 3 yıldız

Kapaktaki lokal lak uygulaması kabul edilebilir derecede ayarlı olmuş ama kağıdın su yolu ters. Ağız kesimi de düzgün değil. Sırt mevcut halinden daha düzgün olabilirdi; yuvarlanmış... 

KAPAK TASARIMI – 3 yıldız

Çoksatanların kapaklarında yazar adının öne çıkarılmasına alışkınız. Ancak bu kapakta yazar adı öyle abartılmış ki, okurun “Jon Ronson hakkında bir kitap” okuyacağını sanması işten bile değil.

Satışı güçlendirsin diye yazarın eski kitaplarının kapakta verilmesine de alışkınız. Ancak bu kez bu başlıklar kitaba öyle bir renk düzeni ve fiziksel ilişkiyle eklenmiş ki “Onlar” ve “Keçilere Bakan Adam” isimli iki kitabın adı birleşip “Onlar Keçilere Bakan Adam” olarak okunuyor; metnin üzerine iliştirilmiş ve bu kitapla ilgisi olmayan keçi figürü de cabası.

Her ne kadar yazar adının baskısı altında ezilse de, içerdiği kırmızının titreşimi, zemindeki sarı ile olan kontrast, kapağın altında kalsa da geometrisi gereği spiral figürlü gözlük camları eklenmesi kapak figürünün fark edilebilir kılmış.

Oldukça tok ve dayanıklı olan kapak kağıdı üzerinde yer alan tasarımın bazı bölgelerine kabartma ve parlak vernik uygulanması kapağı daha da dikkat çekici kılmış.

Arka kapak ve sırtın durdurucu etkisi yüksek ve çeldirici. Arkada bir tanıtım metni yerine okura bir psikopatın özeliklerini betimleyen sorular soruluyor. Yazar ve kitap ile ilgili tanıtım metinleri ise kapak içlerine kıvrılarak onu daha da dayanıklı hale getiren kulaklarda yer alıyor.

İÇ SAYFA TASARIMI – 3 yıldız

Giriş sayfalarındaki yazıtipi çeşitliliğini saymazsak ana metin okunaklı; tırnaklı bir yazıtipiyle dizilmiş. Satır araları, harf büyüklüğü ve araları okunaklı bir kitap sunuyor. Belki de bize iletilen kopyaya has bir durumdur ama iç ve dış kenar boşlukları dengesiz. Dışta az bir boşluk kalırken iç boşluk gereğinden fazla.

Ayrıca bölüm başlıklarında kullanılan tırnaklı ve dar yazıtipinin büyük harfle yazılmasını da pek isabetli bulmadık. Ancak elde bıraktığı hisle, kalınlığıyla, rengi ve yazıyı taşıyışıyla ideal bir kitap kağıdı kullanılmasını taktir ettiğimizi söylemeliyiz.

 
SIRADIŞI BASİT Marie-Aude Murail
Delidolu Yayınevi, Çeviren: Sibil Çekmen (13,4 cm x 19,4 cm)

 

BASKI – 2,75 yıldız

İç baskıda boya konusunda cimri davranılmış gibi görünüyor. Kapak takma sorunlu, sırt düzgün değil, tutkal da dengesiz. Kitabın kesimi de düzgün değil, kör bıçakla kesilmiş.

KAPAK TASARIMI – 2,5 yıldız

Temel figürü içeriğinin canlandırılması yoluyla oluşturulmuş bir kapak. Mavi ve beyazın kullanımına eklenen yıldız, insan ve tavşan figürlerinin ilginç sayılacak bir bileşimi. Normal koşullarda gündüzü betimlemek için kullanılan mavi zemin içine yıldızların eklenmesi ve mavi/beyaz karşıtlığı kullanılarak akıllıca yaratılmış bir gündüz gece görüntüsü...

Başlıkta kullanılan yazıtipi fırçadan çıkmış gibi görünüyor. Tasarıma elyapımı bir hava veren bu yazıtipi içerikle uyumlu bir çocuksuluk da barındırıyor. Ancak setin içindeki S harfinin diğer harflerle olan kalınlık ilişkisinin bozukluğu dikkat çekiyor. Ş ile birlikte başlıkta üç kez geçmesi de bu dikkat çekme (siz onu dikkat dağıtmak olarak okuyun) durumuna, tabiri caizse, tüy dikiyor. Bu yazıtipinin aynısı ya da yakın akrabasının yayınevi logosunda kullanılıyor olması da ayrıca kafa karıştırıcı.

Öndeki mavi ve beyaz ilişkisi üzerinden tasarlanmış olan arka kapakta kitabın içinden bir alıntı ve kısa bir tanıtım metni yer alıyor. Aynı tasarım dilini sırtta da sürdürmek doğru bir tercih gibi görünüyor. Ancak sırtta da iki zeminin birleştiği nokta biraz rastlantısal olmuş izlenimi edindik.

İÇ SAYFA TASARIMI – 2 yıldız

İç sayfalar sıklıkla tercih edildiği gibi tırnaklı bir yazıtipiyle dizilmiş. Ancak bu yazıtipinin alt ve üst uzantıları ile gövdesi arasındaki orantılara bakınca biraz eski yüzlü olduğu anlaşılıyor. Uzantılar ve gövdenin eşit yüksekliklerde olduğu yazıtipleri okunaklı olmadığı için geçmişte kaldı. Günümüzde gövde yüksekliğinin yarısını biraz aşan yükseltilere sahip yazıtiplerinin daha okunaklı olduğunu biliyoruz.

Bu elbette içerikle ilgili bir durum. Ama ana akışını diyalogların oluşturduğu bir metinde, neredeyse her cümlenin tırnak işareti kullanılarak yazılması epey göz yoruyor. Ayrıca bölüm başlıklarının altına büyük harflerle bölüm sırasının belirtilmesi başlığın değil kaçıncı bölüm olduğunun daha önemli olduğu hissi yaratıyor. Bu iki metin arasındaki hiyerarşi daha belirsiz olsa daha doğru olabilirdi.

Tasarımının okumayı kolaylaştırmak yerine zorlaştırdığını düşündüğümüz sayfalarının kenar boşlukları dengeli. Sayfa numaraları isabetli bir büyüklük ve yazıtipi kullanılarak alt dış kenarlara yerleştirilmiş.

 
EN İYİ MATEMATİK YAZILARI Mircea Pitici
Hil Yayın, Çeviren: Sibel Özkan (13,5 cm x 19,5 cm)

BASKI – 3,5 yıldız

İç baskıda boya dengesi ve ön-arka ayarı iyi. Ama sırt düzgün değil; köşeler yuvarlanmış, tutkal çok kalın. Bu kitaba da kesim sırasında iyi davranılmadığını söyleyebiliriz.

KAPAK TASARIMI – 3,5 yıldız

Başlığın yazıldığı hareketli bir tipografik çalışmaya eşlik eden daireler kareli defter etkisi veren bir zemin üzerine yerleştirilmiş. Sadece yazı ile oynayarak oluşturulan bir grafiğin ne kadar çeldirici olabileceğini görüyoruz. Zeminde yer alan ve “lise matematik defteri” etkisi veren kenarı kırmızı çizgili kareli sayfa olmasa da olurdu diye düşünüyoruz. Hatta bu haliyle kapağa başlığın iddiasından daha “avam” bir hava verdiğini söyleyebiliriz.

Arka kapağa bakınca zemin çizgilerinin koyuluğu daha net fark ediliyor. Aynı ön kapaktaki gibi zemindeki dairelerle birleşince buraya yazılan görece uzun tanıtım metninin okunması epey zorlaşmış. Ön kapaktaki tipografik oyunu sırtta da yerleştirmemek bir tercih elbette ama sırt nedense bu kareli zeminden muaf tutulmuş ve beyaz bırakılmış.

Ön kapağın orta altına yerleştirilen ve yayınevinin tüm kitaplarında aynı biçimde kullandığı yayınevi logosu ilgi çekici. Artık yaygınlaşan bir kullanım olan kapak içine kapakta da kullanılan bir resmi zemin olarak atma esprisinin bu kitaba yakıştığını söylemeden geçmeyelim.

İÇ SAYFA TASARIMI – 1,5 yıldız

Giriş sayfaları derli toplu. İçindekiler sayfasında başlıklar ile sayfa numaraları arasında yer alan noktalı çizgiler koymak tercih edilmese daha iyi olabilirdi. Sayfa kenar boşlukları bize fazla geniş geldi. Özellikle altta kalan boşluğun fazlalığı ve dengesizliği hemen göze çarpıyor.

Seçilen yazıtipi seti okunaklı, ancak kelime boşlukları biraz fazla. Bölüm başlıklarının ve akan metnin aynı yazıtipinin farklı büyüklük, yatıklık ve kalınlıkla dizilmiş olması doğru bir tercih gibi gözükse de ara başlıklardaki yazıtipi ve form çeşitliliği metnin iç hiyerarşisini anlamayı zorlaştırıyor.

Kitapta yayımlanan, tablo, çizim, çerçeve ve spotlarda kullanılan çizgi kalınlıklarında da bir kararsızlık ve tasarlanmamışlık hissediliyor. Dipnotlar, kaynakça ve resim altı yazılarındaki form ve sitil istikrarsızlığı ve yine resim altları ile resimler arasındaki mesafelerin sayfalara göre farklılaşması da bu tasarlanmamışlık hissini güçlendiriyor. Kullanılan kağıdın arka vermesi de cabası.