Üzerinde çokça konuşulan, hakkında tezler yazılan ve her eline kalem alanın yazdığını iddia ettiği şey “masal”. Evet, kabul edelim büyülü bir kelime ve yine kabul edelim ki gerçeklerin her zaman önünde yürüyen ve gerçekleri takip etme zorunluluğu olmayan bir kavram. 

Hayal ile gerçek arasındaki çocuk bilincine işaret eden masal, bu haliyle bir yetişkinle çocuğu birbirinden ayıran kelimelerden örülmüş ince bir çizgi. Peki bir uzlaşı alanı mı masal? Yoksa gerçeğin ve hayalin, zamanın ve mekanın çatıştığı bir yer mi? Her ikisi de mümkün. Ancak masal deyince hep mutlu sonla bitmesi beklenen bir öğreti ya da yetişkinin kendi dünyasındaki doğruları aktarmaya çalıştığı bir eğitim masası da değil. Piyasadaki masal etiketi altındaki onlarca kötü metinle oluşturulmuş kitaplara bakıp da masala ilişkin bakışınız değişmesin. Masal gerçekliği sarsmak için vardır bazen, maddeyi bükmek için. Büyüklerin anlamlandırmakta zorlanacağı bir şekilde sınırları zorlayabilir, sınırsız bir anlatı ve özgürlük sunabilir. 

Tıpkı Mardinli Saatçi ile Madridli Zapparo gibi. Yeni çıkan bir masal kitabı Mardinli Saatçi ile Madridli Zapparo. Yukarıda izaha çalıştığım şekliyle de tam bir masal kitabı. Mevlâna İdris’in yazdığı ve Dağıstan Çetinkaya’nın enfes şekilde resimlediği kitap zaman, mekân, hayal, gerçek kavramlarını kendi olağan seyri içinde ters yüz ederek bambaşka bir dünyaya kapı aralıyor. “Ve ‘Mardin’i gören yedi defa görür.’ İspanya’da yaşayan Bay Zapparo bu cümleyi okuyunca içindeki birden ışıklar yandı.” cümlesiyle başlıyor masal kitabımız. Ve anlayacağınız üzere Madrid’den Mardin’e başlayacak bir yolculuğun sinyalini veriyor. 

Kahramanımız Zapparo’nun zümrüt gibi ferah ve ufuksuz bir ovaya sahip şehrin yukarısında yer alan iç içe girmiş sokaklardaki yüzlerce yıllık küçücük dükkânlarda dolaşmasıyla devam ediyor masal. Bu taş şehrin içinde taş gibi bir gerçekliğe çarpıyor okur. Dedik ya gerçeklik dediğin şey bir masal okurken anında karşına çıkabilir. 

Ve bu olağan halinden daha etkileyici olabilir. Şu cümlelerde olduğu gibi: “Küçük bir saatçi dükkânından bir ses onu çağırdı. Ses onu Arapça çağırmıştı. Hiç Arapça bilmezdi Zapparo… İspanya’dan son Arapları büyük bir acımasızlıkla uzaklaştıralı beş yüz yıldan fazla geçmişti. Bir dili unutmak için yeterli bir süre… Yine de hiç yadırgamadı, dükkâna iyice yaklaştı ve saatçiye gülümsedi.”