Twitter'a erişimin dün gece mahkeme kararıyla engellenmesinin ardından totalitarizm üzerine yeniden düşünmeye başladık. Bunun siyaseten ne anlama geldiği televizyon programlarında ve üniversite kürsülerinde de çokça tartışılıyor ve tartışılacak da şüphesiz. Fakat böylesi rejimlerin bireyler üzerindeki etkisine hiçbir dal edebiyat kadar yakından bakamayacak.

Totaliter bir siyasi atmosferde geçen 17 romanı derledik:

1984 / George Orwell

Distopya romanlarının ünlülerindendir. Özellikle kitapta tanımlanan Big Brother (Büyük Birader) kavramı günümüzde de sıklıkla kullanılmaktadır. Aynı zamanda kitapta geçen düsünce polisi gibi kavramları da George Orwell günümüze kazandırmıştır.

Cesur Yeni Dünya / Aldous Huxley

Romanın kurgusu Londra'da 26. yüzyılda geçmektedir ve distopik bir atmosfer mevcuttur. Romanda üreme teknolojisi, öjenik ve hipnopedi (uykuda öğretim) sayesinde toplum değiştirilmiştir. İnsanlık sağlıklı, teknolojik açıdan gelişmiş, savaşlar ve yoksulluk yok edilmiştir; tüm ırkların eşit olduğu ve herkesin mutlak olarak mutlu olduğu bir dünya vardır. Fakat aile, kültürel çeşitlilik, sanat, edebiyat, din ve felsefe artık yoktur.

Hayvan Çiftliği / George Orwell

Hayvan Çiftliği, mecazi bir dille yazılmış, fabl tarzındaki siyasi hiciv romanıdır. Roman, Stalinizm'i eleştirir. Totaliter rejimlere karşıt bir solcu olan Orwell, romanında SSCB'nin kuruluşundan itibaren meydana gelen önemli olayları kara mizah yoluyla ve mecazi bir dille anlatır.

Fahrenheit 451 / Ray Bradbury

Eser, kitapların itfayeciler tarafından yakıldığı, insanların sadece televizyonda beyin yıkayıcı şovlar izlediği ve kitap bulundurup düşünen insanların yok edildiği bir gelecekte geçmektedir. Kitap adını, kağıdın 451 Fahrenheit'ta tutuşması gerçeğinden almaktadır.

Dava / Franz Kafka

Dava, bir sabah uyandığında kendisini sebebini anlamadığı bir suç nedeniyle dava edilmiş bulan Josef K. adlı kahramanın absürt durumunun anlatıldığı bir romanıdır.

Gün Ortasında Karanlık / Arthur Koestler

Koestler kitabında, kahramanı Rubashov aracılığıyla iktidar-yetki ilişkisini sorgularken, öznel "iyi" aynı zamanda nesnel "iyi"de olabilir mi ve kişi insanlık adına insana kendi özel "iyi"sini dayatabilir mi sorularına cevap arıyor.

Biz / Yevgeni Zamyatin

Roman gelecekte varolan otoriter bir devletin inançlarına körü körüne bağlı bir vatandaşı ve bir matematikçi olan D-503'ün günlüğüne yazdıklarına yer verir. Günlük, mutluluğun, düzenin ve güzelliğin sadece özgürlüğün olmadığı bir ortamda, matematiksel mantığın ve mutlak gücün demir prensiplerinde bulunabileceğini dikte eden bir hükümet doktrininin bir ilanı olarak başlar.

Açlık Oyunları / Suzanne Collins

Roman, uzak ve belli olmayan bir gelecekte Kuzey Amerika'da kıyamet sonrasında kurulmuş Panem'de yaşayan 16 yaşındaki Katniss Everdeen'nın ağzından anlatılmaktadır. Halk, gelişmiş bir şehir olan Capitol tarafından yönetilmektedir. "Açlık Oyunları" her yıl ülkenin on iki mıntıkasından seçilen 12-18 yaş arası bir kız ve erkeğin tek kişi kalana kadar savaştığı bir televizyon programıdır.

V for Vendetta / Alan Moore

Geleceğin İngiltere'sinde geçen kitapta terör olaylarında büyük kayıplar verdikten sonra kurtuluşu baskıcı bir yönetimde bulan ingiliz halkının uyanış öyküsü anlatılmaktadır.

Gece / Elie Wiesel

Kitap, Wiesel'in 1944-1945 yılları arasında babası ile birlikte Nazi Almanyası'ndaki Auschwitz ve Buchenwald toplama kamplarında deneyimleri hakkındadır.

Demir Ökçe / Jack London

Birleşik Devletler'de oligarşik tiranlığın kronik yükselişinin anlatıldığı, genellikle "Modern negatif ütopyalardan en erken", olanı olarak düşünülür. Jack London'ın sosyalist görüşlerinin en açık biçimde sergilendiği bir romandır. Roman özellikle Faşist yapılanmanın dünyayı nasıl vahşete sürükleyeceğini ve bunun karşısındaki devrimci duruşun nasıl olması gerektiğini kurgu içerisinde muhteşem bir şekilde anlatır.

Uyumsuz / Veronica Roth

Beatrice Prior'ın Chicago'sunda toplum, her biri belli bir erdemi yaşatmaya adanmış beş topluluğa bölünmüş durumda. Dürüstlük, Fedakarlık, Cesurluk, Dostluk ve Bilgelik. Her yıl, belli bir günde bütün on altı yaşındakiler, hayatlarının geri kalanında birlikte yaşayacakları grubu seçmek zorunda. Beatrice, hem ailesiyle kalmak, hem de kendi benliğini bulmak istiyor ama ikisini birden seçemez.

Çirkinler / Scott Westerfeld

16. yaş gününde, herkesin hayal ettiği gibi, Çirkinler grubundan çıkıp, bir dizi estetik operasyon sonucu Güzelleşecek olan Tally'nin hayalleri kötü bir teklifle yıkılır: Güzel olmayı reddeden ve asilere katılan arkadaşı Shayi ele verecek ya da hiçbir zaman güzelleşemeyecektir. Çirkinler, gelecek teknolojiler ve var olan toplumsal politikalarla ilgili rahatsız edici gerçekleri inandırıcı bir olay örgüsüyle sunuyor.

Evrenin Ötesi / Beth Revis

Amy’nin genetik uzmanı annesi ve savaş analizi uzmanı babası yeni bir gezegende insanlığın ilk tohumlarını atmak ve yaşam şartlarını uygun hale getirebilmek üzere Finansal Kaynak Borsası tarafından işe alınır. 100 kişilik bilim insanı ve savaş uzmanı dondurularak geminin kargo bölümüne 300 yıl sonra yeni gezegene inildiğinde uyandırılmak üzere yerleştirilir. Ama 50 yıl erken uyandırılınca kendi kurallarıyla yaşayan cesur yeni bir dünyaya gözlerini açar.

Başlat / Ernest Cline

Yıl 2045 ve dünya çok çirkin bir yer. Uygarlıkları felce uğratan enerji krizi, tam anlamıyla felakete dönüşen iklim değişikliği, kıtlık, yoksulluk, bulaşıcı hastalıklar ve geriye kalan son kaynaklar için süren nükleer savaşlarla cehenneme dönen bir dünya... Ve bu dünyada yaşayanlar uyanık oldukları zamanın neredeyse tamamını bir simulasyonun içerisinde geçiriyor. Fakat günün birinde bu simulasyonun yaratıcısı yerine bir varis bırakmaksızın ölüyor.

Androidler Elektrikli Koyun Düşler mi ? / Philip K. Dick

1968 senesinde yayınlanan bir android avcısı Rick Deckard'ın, ikinci bir avcı John İsidore isyancı androidlerin peşinden gitmesi anlatan roman "insanlık felsefesi"ni inceler.

Seçilmiş Kişi / Lois Lowry

Seçilmiş Kişi, çocuklar için yazılan bir romandır. Roman gelecekte bir toplulukta geçer ve baş kahramanı Jonas adlı 12 yaşındaki erkek bir çocuktur. Kitabın çoğu Jonas'ın eskiden yaşadığı topluluğu anlatır. Bu topluluk herkesin işinin belli olduğu gelişmiş bir köye benzetilebilir. Bu toplulukta eğitim çok gelişmiştir ve herkes kendi özellikleri ve yetenekleri doğrultusunda iş sahibi olur.

GG