İsveçli kimyacı Alfred Nobel anısına 10 Aralık 1901'den beri ödül dağıtan İsveç Akademisi, Leo Tolstoy, James Joyce, Virginia Woolf, Mark Twain, Joseph Conrad, Anton Chekhov, Marcel Proust, Henry James, Henrik Ibsen, Emile Zola, Robert Frost, W.H. Auden, F. Scott Fitzgerald, Jorge Luis Borges ve Vladimir Nabokov'u atladığı için eleştirildi. Fakat Akademi, ödülü en az bu isimler kadar hak eden William Faulkner, Ernest Hemingway, John Steinbeck, V.S. Naipaul, Doris Lessing gibi birçok edebiyatçıyı ödüllendirdi.

Ödüle layık görülen edebiyatçılar da yazarın sorumluluklarına ilişkin konuştular. Peki, neler söylediler?

Bu soruya cevap olsun diye her hafta bir edebiyatçının, ödül töreni sırasında yaptığı konuşmayı yayınlamaya devam ediyoruz.

İşte, William Butler Yeats'in ödül aldığı 1923 yılında yaptığı banket konuşması:

Çalışma hayatım boyunca İskandinav ulusuna minnettardım. Henüz genç bir adamken, bir arkadaşımla işbirliği yapıp, birkaç yılımı İngiliz şair (William) Blake'in felsefesini yorumlamaya harcadım. Blake başlangıçta sizin yüce (Emanuel) Swedenborg'unuzun öğrencisiydi, sonrasında ona öfkeyle karşı çıktı, bunu bir miktar karşı çıkıp bir miktar müritlik ettiği dönem izledi. Arkadaşım ve ben, anlaşılması güç paragrafları yorumlamak için sık sık Swedenborg'a başvuruyorduk. Paragrafları anlamak güçtü çünkü Blake yazarken savurgan, paradoksal ve muğlaktır. Buna rağmen İngilizce temelinde yükselen yaratıcı düşünce dünyasının son kırk yılında, (Samuel Taylor) Coleridge'in bundan önceki kırk yılda bıraktığına benzer bir iz bıraktı. Şiirlerinin tümünde ve resme dair teorilerinin bazılarında Swedenborg'a tercüman oldu veya ona muhalefet etti. Son yıllarda benim de Swendenborg'a başvurduğum oldu fakat bunların hepsi onun iyiliği içindi. Stockholm'e davetiniz gelince de bilgi almak için başvurduğum kaynak yine onun biyografisiydi. Öte yandan (Henrik) Ibsen ve (Björnstjerne Martinius) Björnson olmasaydı, İrlanda tiyatrosu da olmazdı.

Ve şimdi bana bu büyük onuru bahşettiniz. Otuz yıl evvel birkaç İrlandalı yazar derneklerde bir araya geldiler ve ülkelerinin edebiyatını acımasızca eleştirdiler. Edebiyatlarını taşralılıktan kurtarıp, onun Avrupa tarafından tanınmasını sağlamak bu yazarların hayaliydi. Bu adamlara da, bu akıma birkaç yıl sonra dahil olan diğerlerine de çok şey borçluyum işte. İrlanda'ya döndüğümde, tıpkı benim gibi yaşlanan bu adam ve kadınları görmeye, bir hayali gerçekleştirmenin gururuyla gideceğim. Eğer onlar olmasaydı, bu ödülü ne kadar az hak edeceğimi kalbimin derinliklerinden biliyorum.

GG

Görsel: Tim Townsley