Bilinçaltınızın derinliklerinde bir şehir olduğunu hayal edin; surlarla çevrili, içinde kuzeyden güneye aheste aheste akan bir ırmağın ikiye böldüğü, tek boybuzlu atların pırıl pırıl tüyleriyle sokaklarında cirit attığı, huzur dolu, sonsuz dinginlikle kaplı bir şehir. Ölümsüzlüğün hüküm sürdüğü bu yere insanlar gölgelerini terk ederek ve zamanla yüreklerini yitirerek giriyor olsunlar, tek boynuzlularının kafataslarının içine düşlerini ve yüreklerinin derinliklerindekileri yüklüyor olsunlar. Ve adı: Dünyanın sonu olsun, temel meselemiz ise sonsuza kadar orada kalmakla, sonsuza kadar oradan kaçmak arasındaki seçiminiz…

Bir yanıyla mitik, şiirsel ve dolayısıyla düşsel olsa da aslında öykümüz bir tür disütopya, bir tür karanlık roman tadında. Evet, doğru bildiniz, Haruki Murakami’nin “Haşlanmış Harikalar Diyarı ve Dünyanın Sonu” adlı romanının sayfalarında geziyoruz. Yoksa başka kim modern zamanlarda benliğimizin parçalanmışlığını böylesine etkileyici biçimde romanlaştırabilirdi ki… 

Karma işlemiyle karman çorman olan kahraman

“Haşlanmış Harikalar Diyarı ve Dünyanın Sonu”, daha en başından, adından da anlaşılacağı gibi iki dünya, iki öykü arasında gidip gelen bir roman. Haşlanmış Harikalar Diyarı, 80’li yılların başında modernizmin iyiden iyiye sirayet ettiği Japonya’da geçiyor. Kahramanımız, Sistem ve on karşı çalışan Şifreciler tarafından ikiye ayrılmış bir dünyada “Sistem”in yetiştirdiği bir “hesapçı”.

Ona iletilen verileri, hesaplayıp beyninde “karma işlemi”ne tabi tutan değerli bir eleman, hatta kendi bilmese de, bir tür denek. O, çok az insanın yapabildiği bu işi, emekliliğinde para sıkıntısı çekmeden Yunanca öğrenebilmek ve çello çalabilmek için yapıyor. Yalnız bir adam, evlenip ayrılmış, hayatına çeşitli kadınlar girse de düzenli bir sevgilisi yok, modası geçmiş caz ve rock müzikleri dinliyor, eski Batı klasiklerini okuyup Hollywood filmlerini izliyor. Bir de elinden eksik etmediği viskisi var tabi. Dolayısıyla dedektif romanlarından fırlamış gibi.  

Zaten, bir gün sistem için çalıştığını söyleyen gizemli, deli-dahi kıvamındaki bir bilim adamının iş işin hayatına girmesi ve anlamını çözemediği bir karma işlemini ona yaptırması sonucu, kahramanımızın hayatı kökünden değişmeye, hikayemiz de polisiye-macera türüne dönüşmeye başlıyor beklediğimiz üzere. Bilim adamının ona hediye ettiği kafatası, başına bela oluyor elbette. Şifrecilerle, Sistemcilerin kapıştığı, yer altı dehlizlerinde karanlık karası denilen yaratıkların cirit attığı ve kahramanımız olayı çözemezse dünyanın sonunun geleceği korkusunun hakim olduğu bir hikayenin içinde buluyoruz kendimizi.

Diğer tarafta ise, yani “Dünyanın Sonunda”, o tuhaf şehre girip gölgesinden ayrılan kahramanımız, eski rüyaları okuma işine kabul ediliyor. Artık bütün işi geceleri şehrin kütüphanesine giderek orada bulunan tekboynuz kafataslarının içindeki eski rüyaları okumak, ona bu işte yardımcı olan kütüphaneci kıza aşık olmak ve şehri keşfetmek. Ancak şehirdeki tuhaflıkların ardı arkası kesilmiyor. Kapı bekçisinin aksi halleri, surlardan yayılan garip elektrik, ormanda yaşayan ve kimselere görünmeyen insanların gizemi ve tekboynuzların arka arkaya ölümleri. Kahramanımızın gölgesi ısrarcı, şehirden kaçıp yeniden birleşecekleri günü bekliyor. Ancak kahramanımız ne istediğinden hiç emin değil… Zira gölgesinin ısrarla vurguladığı şey, açıkçası onu cezbediyor: Bu şehirde her şey tıkır tıkır işliyor ama doğal olmayan bir işleyiş bu, tamamen doğaya aykırı…

Tüm roman boyunca aslında kahramanımızın bu gizemli şehre dair vereceği kararı bekliyor, bu kararı merak ediyoruz. İşlerin tam içinden çıkılamaz bir hale geldiği noktada ise Murakami’nin bize vereceği ise, son derece büyüleyici, son derece şiirsel bir son... 

Haruki Murakami, Japon edebiyatının yüzü batıya dönük, modernist, gelenekçiliğe karşı çıkan yazarlarından biri olarak bilinir. Ancak yapıtlarıyla haşır neşir oldukça alttan alta bize , Japon ulusuna ve dünya halklarına aslında Batı’nın kültür emperyalizminden kaçışımız olmadığını, çıkışın körü körüne bir gelenekçilikte değil, yine bütün bunların içinden geçerek olması gerektiğini söylediğini anlıyoruz. Yani batılı eleştirmenlerin söylemekten pek hoşlandıkları gibi batıyı kabullenen bir yazar değil Murakami, olsa olsa onun üzerimizde yarattığı acıları, benlik bölünmelerini gerçekçi biçimde ele alan, yüzleşmeyi bilen bir yazar. Bizim de işte bu yüzden pek sevdiğimiz yazarla henüz tanışmamış olanlar için, “Haşlanmış Harikalar Diyarı ve Dünyanın Sonu” biçilmiş kaftan.