Bu aralar herkes yazar olmak mı istiyor? Ya da niye herkes yazar olmak istiyor? Yazar Olabilir miyim?'i yazarlığa ilgi duyan ve Semih Gümüş’ün nasihatlerinden payını almak isteyenler oturttu yayımlanır yayımlanmaz çoksatar listelerinin ilk sıralarına. Ancak benim gibiler de yok değil; bu baştaki soruları kendi kendisine sorup duran. Hatta belki en başta bir yazın adamı olarak Semih Gümüş’ün kendisi. Bu sorulara iki yanıtı var Gümüş’ün; biri toplum içinde saygın bir yer edinmek, yayın sektöründe dönen paralardan nasibini almak, meşhur olmak gibi işin maddi ve de fani yönü; diğeri ise edebiyatın, yazının, yaratımın büyülü çekim gücü. Bu ilk bakışta birbirinden ayrılmaz, birbirini besler görünen iki yanıt aslında keskin bir ayrımı ifade ediyor edebiyata dair. Keskin bir ayrımı ve edebiyatın bugünkü algılanışını…

Kimileri için edebiyatın büyüsü kaçalı çok oldu. Edebiyat 'iş'e dönüştü (tıpkı sanat gibi), kitap yazarak zengin ya da en azından meşhur olma imkanı gönüllere düştü. Hal böyleyken yazarlar nasıl yazdıklarını, eleştirmenler nasıl yazılacağını anlatan yol gösterici kimlikleri edindiler birer birer. Yaratıcı yazarlık dersleri, atölyeleri cabası. Yanlış anlaşılmasın bütün
bunlara karşı değilim zira hepsi temelinde (hatta Semih Gümüş Yazar Olabilir miyim?'de de) bütün tekniklerin yanı sıra insanın öncelikle içine bakmasını salık veriyor. Okumak, özeleştirel bir yol tutturmak, yazmak, silmek, yazmak… Ama işte o maddi, o fani hedefler bir kurt gibi kemiriyor yazar adaylarımızın içini. Çünkü ortadaki asıl sorun nasıl yazar olurum değil, nasıl ünlü ve çoksatan bir yazar olurum? İşte o noktada devreye giriyor tüm bu aspirin misali yutulacak öğütler, tavsiyeler… Edebiyat bir işse, roman, öykü yazmak bir zanaat demektir. İşte bunun teknikleri vardır, yöntemleri vardır. Ki üzerinde sonsuzca konuşulacak, iyisi vücuda getirildiğinde okumaktan da keyif alınacak. Ancak bir iş olarak edebiyatın dışına çıkıp gerçek bir yaratımın peşindeyseniz, ortada sezgi ve yetenek gibi iki kelime beliriverir. Bu iki kelime büyüye inananların büyüsüdür ve tüm tumturaklı öğütleri suya düşürür.

Benden söylemesi, yazar olma hevesi olanlar değil, edebiyatımızın geldiği noktaya tarafsız bir gözle bakmak isteyenler okusun Yazar Olabilir miyim?'i. Gümüş, yazarlık hevesinden başlayarak günümüzdeki eğilimlerin altını çiziyor öncelikle. Siyasi hevesler, toplumsal duyarlıkları ön plana çıkarma, öykünme, acelecilik, gündelik beğenilerin peşine düşme gibi
yazar adaylarının ve ne yazık ki günümüzde pek çok yazarımızın içine düştüğü karadelikleri işaret ediyor bir bir. Ne acı ki öğütlerinin en baskını, en çok altı çizileni, okumak. Kitaplardır yazarın okulu, diyor Gümüş. Biliyoruz ki Semih Gümüş, edebiyatımızın son otuz yılının nabzını, çıkardığı dergilerle, kaleme aldığı eleştirilerle, yazarlık dersleriyle, tutuyor. Verdiği bu öğüde bakarak anlıyoruz ki yazar adaylarımız okumuyor, geleneği bilmiyor, yakın dönem-uzak dönem Türk edebiyatından da, dünya edebiyatından da kopuk. Okumayan insan nasıl ve niye yazar olmak ister ki? Anlayamıyoruz, pekala anlıyoruz…

Bir diğer baskın öğüt yazarın kendi kendini eleştirme kabiliyeti geliştirmesi. Her şey bir yana, bu topraklarda hatta bu dilde 'eleştiri' bir olumsuzlama. Öyleyse kişi kendini neden eleştirsin ki? Üstelik eleştirmenler bile edebiyat eleştirisi yapamazken, yapacak mecra bulamazken, destekten bunca yoksunken…

Daha fazla bunalmaya bilmem gerek var mı… Yazar Olabilir miyim?'de Semih Gümüş pek çok yazardan alıntılar yapmış, onların yazıp çizmeye dair düşündüklerine, kendi altın yöntemlerine de yer vermiş. Ama benim kalbimi kazanan Borges oldu. Başta kendisi de dahil olmak üzere edebiyatın tam kalbine saplamış oklarını; cesur, küstah, ironik, umursamaz ve elbette çok dikkate değer öğütler, öğüdü anlamsızlaştıran öğütler, tıpkı Borges’in kendisi gibi...

1- Yapıta ya da adı sanı bilinen kişilere tamamen aykırı yorumlar getirmek. Örnekse, Don Juan’ın kadın düşmanlığı, vb.

2- Birbirine en kaba anlamıyla benzemeyen ya da zıt çiftler kullanmak. Don Quijote ve Sancho Panza ya da Sherlock Holmes ve Watson gibi.

3- Kişileri deli taraflarıyla tanımlama yöntemine başvurmak. Dickens’ın yaptığı gibi.

4- Olay örgüsü içinde, zaman ve mekanla tuhaf oyunlara girişmek. Faulkner, Borges ve Bioy Casares’in yaptığı gibi.

5- Şiirsellik adına okurun kendini özdeşleştirebileceği durum ve kişiler kullanmak.

6- Mite dönüşmeye yatkın kişiler kullanmak.

7- Kasıtlı olarak belli bir mekana, belli bir döneme, sözün özü yerel bir atmosfere mal edilmiş cümleler ve sahneler.

8- Karmakarışık sıralandırmalar yapmak.

9- Metafor kullanmak, özellikle görsel metaforlar. Daha somut olarak, tarım, denizcilik, bankacılıkla ilgili metaforlar kullanmak. Kesinlikle önerilmeyen örnekse, Proust.

10- Antropomorfizme (insanbiçimcilik) başvurmak.

11- Romanı oluştururken, düşünsel kurgunun başka bir kitabı anımsatması. Örnekse, Joyce’un Ulysses’i ve Homeros’un Odysseia’sı.

12- Menü, albüm, yol tarifi ya da konserlere benzeyen kitaplar yazmak.

13- Çizgiye gelebilecek her şey. Bir filme dönüştürülebileceği duygusu uyandıran her şey.

14- Eleştirel denemelerde tarihsel ya da biyografik göndermeler yapmak. Üzerine çalışılan yazarın özel yaşantısının ya da kişiliğinin metne sızması.Her şeyden önce psikanaliz.

15- Polisiye romanlarda evcil sahneler; felsefi konuşmalar geçerken de dramatik sahneler yaratmak. Ve son olarak:

16- Kibir, alçakgönüllülük, oğlancılık, oğlancılıktan tırım tırım kaçınmak ve intihar.