Edebi türler arasındaki tartışmaları her zaman büyük bir keyifle izlemişimdir. Bu tartışmalar arasında kuşkusuz, hangi türün daha eski olduğuna dair tartışma, yazarları, şairleri ikiye böler. Şairler, şiirin en eski edebi tür olduğu iddiasındadırlar. Hikâyeciler ise insanın “tahkiye” etme ihtiyacından dolayı hikâye türünü ilk insana kadar dayandırırlar.

Şiir, müzik ve garip bir şekilde “büyü” insanoğlunun en eski uğraşlarındandır. Hikâye bir tür olarak bizde de epey eski. Dede Korkut Masalları’ndan halk arasında dolaşan sözlü kaynaklara kadar uzun bir çizgi çizebiliriz. Hikâye, bugün de yazarların ve okurların sevdikleri bir tür. Gerçi şimdi birçok yazar “öykü” demeyi tercih ediyor. Uzun hikâye, novella, minör öykü gibi “yan türler” de dolaşımda. Ve bu türlerde çok iyi, çok sağlam eserler kaleme alınıyor.

Fakat hem yakın çevremde hem de başka yazarlar tarafından azar azar dillendirilen bir tartışma dikkatimi çekiyor; öyküdeki yerlilik sorunu. Tercüme kitapların artık ciddi bir yekün tutması, yabancı dillerin doğrudan etkisi, yazarın yazdığı metnin hemencecik bir başka dile çevrilmesi isteği… Bütün bunlar bir “yerlilik” sorununu gündeme taşıyor.

Aykut Ertuğrul, Post Öykü dergisinin 25’inci sayısında tartışmayı daha da ilginç bir tarafa taşıdı, “Netflix’ten sonra öykü yazılabilir mi?” Yani birbirini takip eden, merak uyandıran konularıyla, girift ve gizemli hikâyeleriyle online televizyon patformlarının karşısında öyküdeki üslup oyunlarının, modern kurgunun şansı var mı? Doğrusu bir form olarak öykünün tahkiye etme, klasik olarak anlatma geleneğinden uzaklaştığı düşüncemle, yerlilik sorununu aynı çerçeve içinde düşünmek taraftarıyım. Aralık dosyamızı kaleme alan Cemal Şakar tartışmaya özellikle dil çerçevesinden bakıyor. Siz bu soruna nereden bakıyorsunuz?

Mustafa Akar
editor@sabitfikir.com